________________
પ્રીત કિયે દુઃખ હેય” ફ્રેંચ લોકો માટે – તેમજ લાઈન બહાર* કામગીરી બજાવનારાઓ સાથે પણ!”
“તે તો તું મારી, મારા લૉર્ડની અને તારી પોતાની બહુ સારી સેવા બજાવી શકશે. પણ સાંભળ, હું દુનિયાને બરાબર જાણું છું – મને સાચેસાચું કહી દે, તું વફાદાર નીવડી શકીશ?”
જો તમે દુનિયાને બરાબર ન જાણતા હોત, તો તો હું તરત જ કપરામાં કપરા સોગંદ ખાઈને કહી દેત કે, “હા.” પણ તમારે મોં ઉપરના જૂઠાણાને બદલે સીધું સાદું પ્રમાણિક સત્ય જ જોઈતું હોઈ, હું કહી દઉં છું કે, જો મારી સાથે સારો વર્તાવ રાખવામાં આવશે અને મને પૂરતું વળતર આપવામાં આવશે, તો હું ફાંસીને ગાળિયે પહોંચતા સુધી વફાદાર રહીશ.”
“બસ, તારા એ જવાબથી મને પૂરતો સંતોષ છે. તે ઠીક, તારી સાથે ટટવું-બટવું છે કે નહિ?”
“છેને, સાહેબ! એવું સરસ રટવું છે કે, શૂટર્સ-હીલ ઉપર એક ભરવાડની થેલીને સારી ભરેલી જોતાં હું એક ભૂલ કરી બેઠો, તે વખતે એ ટટવાને જોરે જ હું ચારે બાજુ બૂમાબૂમ થઈ રહેવા છતાં વાડો અને ખાઈએ ઠેકીને સહીસલામત ભાગી શકયો.
“તે પછી તેને તું ઝટ તૈયાર કરી દે, અને તારાં કપડાં અને બાકીને સામાન તારા મામાને સોંપી દે. હું તને એવી નોકરીએ લઈ જવા માગું છું કે, જેમાં મળતી તારી બઢતીની મબલક તકો તેં ન સાધી લીધી, તો તે તારો જ વાંક હશે.”
| મામાએ વિદાય થતા ભાણાનું ભવિષ્ય ભાખતાં તેને જણાવ્યું, “આ નામદારની નોકરીમાં જતાં નું ફાંસીના દોરડાની નજીક જ જઈ રહ્યો છે, એની મને ખાતરી છે. પણ તને એ ગાળિયો ગમે તેટલો ગમતો હોય, તો પણ મહેરબાની કરીને કમ્નર ગામથી જરા દૂરની જગાએ જઈને જ એ પહેરજે.”
* પિ૫ અલેકઝાન્ડર-૬ એ અમુક અક્ષાંશ-રેખાની પાર જે કંઈ દેશે શેધાય કે શોધાયા હોય તે બધા પેનને બક્ષી દીધા હતા. એ રેખાની પૂર્વની બાજુના બધા મુલકે પોર્ટુગલને બક્ષ્યા હતા. પિોપના વિરોધી પંથમાં ભળેલાં રાજ્ય એ રેખાને કબૂલ રાખતાં નહિ અને તેથી એ લોકો એ રેખાની પાર જઈ પેનનાં જહાજો ઉપર હુમલા કરતા. ઇંગ્લેન્ડના ચાંચિયા એ બાબતમાં મશહુર હતા. - સપ૦