________________
૨૩૬
પ્રીત કિયે દુઃખ હૈય” પણ વોરવિકમાં આટલું બધું મોડું કેમ થયું?” ટ્રેસિલિયને વાત પોતાનાં કપડાંની વાત ઉપર ન વળે તે માટે પૂછયું.
અરે, ભાષણો, કવિતાઓ, ખેલાડીઓ, કૂતરાઓ અને રીંછા – એ બધાની એવી ભરમાર છે કે, રાણીજી કેમ કરીને એ બધું સહન કરી શકે છે, એની જ નવાઈ લાગે છે. બસ રાણીજીના પ્રતાપી-પ્રકાશિત-ચકચકિત-સૂર્ય-ચંદ્ર જેવા મુખમાં એક જ જાતનાં લખાણો અને ગાયનો. પણ હવે ગેલરી-ટાવરે પહોંચી જઈએ, – પણ ટ્રેસિલિયન તું તો હજુ ઘોડેસવારીના જ પોશાકમાં અને બૂટમાં છે, તું શું કરીશ?” બ્લાઉન્ટ જ વાત ચલાવી.
હું તારી પાછળ જ ઊભો રહીશ, બ્લાઉન્ટ, એટલે તારા મોટા કદ અને તારા સુંદર પોશાક પાછળ બરાબર છપાઈ જઈશ.”
“ઠીક છે, બરાબર છે,” એમ કહેતો ભલો બ્લાઉન્ટ પોતાના પોશાક તરફ અને પોતાના બૂટનાં પીળાં ગુલાબ તરફ જોતો જોત કળાયેલ મેર ચાલતું હોય એમ ચાલવા લાગ્યો.
પ્રવેશદ્વાર ઉફે ગૅલરી-ટાવર આગળ સારા ખાનદાનના પસંદ કરેલા ચાલીસેક શરમાઓને ભપકાબંધ પોશાક પહેરી બે પંક્તિઓમાં ઊભા રહેવાનું હતું. તે વખતે એ બધામાં પોતે કેવો બબૂચક દેખાય છે, એ ટ્રેસિલિયનના લક્ષમાં આવ્યા વિના રહ્યું નહિ.
ઉનાળાની (૯મી જુલાઈ, ૧૫૭૫) સમીસાંજ થઈ હતી અને સૂર્યને આથમે થોડો વખત થયો હેઈ, રાણીજી તરતમાં જ પધારે એવો સંભવ હતો. બહાર જંગી ટોળું કલાકોથી રાહ જોતું ઊભેલું હતું. પણ ખાનપાનની સામગ્રીની એવી ભરમાર ચાલુ રાખવામાં આવી હતી કે, સૌ હળવા ચિત્ત અને રાણીજી તથા તેમના કૃપાપાત્ર અર્લ તરફ પ્રેમભર્યા દિલથી રાહ જોતાં શાંત ઊભાં હતાં.
અચાનક એક સળગતું રૉકેટ દૂરથી આકાશમાં ઊંચે ચડતું નજરે પડયું અને તે જ વખતે ગઢનો મોટો દાંટ રણકી ઊઠ્યો. તરત જ ચોતરફ શાંતિ છવાઈ ગઈ. માત્ર દૂરથી આવતા રસાલાને ઘેરો અવાજ સમુદ્રની ભરતીના ઘુઘવાટ જેવો સંભળાતો હતો.
એ ઘુઘવાટ પાસે આવતો આવતે અચાનક બંધ પડ્યો. રેલે તેનું કારણ જાણતો હતો તેથી તેણે કહ્યું, “સરઘસ પાર્કના દરવાજા આગળ થોભાં
