________________
પ્રીત કિયે દુઃખ હેય” જાઓ, જાઓ, મહેરબાન; હું જેને ઓળખું છું એ માઈકેલ લૅમ્બોર્ન જ જો તમારો ભાણો હોય, તો તે તમારે એને કારણે ઘણું ઘણું અભિમાન લેવા જેવું જ હશે. પણ તમારા ભાણાના શરીર ઉપરનું કોઈ લાખું કે ચાઠું તમે એવું બતાવી શકશે, જેથી હું તમને ખાતરીથી કહી શકું કે હું જેની વાત કરું છું તે તમારો ભાણો જ છે કે નહિ?”
“મને એનું બીજાં કોઈ ચાઠું તે યાદ નથી આવતું; પણ એને હૉઋડીચનાં ઉમરાવ બાનુને ત્યાંથી ચાંદીનો પ્યાલો ચોરવા બદલ ડાબે ખભે ફાંસીના માંચડાની આકૃતિનો ડામ દેવામાં આવ્યો હતો ખરો.”
જાઓ જાઓ મામા, ખાલી ગપ્પાં ન મારો; જુઓ મારો ખભો, ત્યાં કશુંય ડામનું કે બીજું ચાઠું છે?” એમ કહી તેણે તરત જ ડાબો ખભે, ખુલ્લો કરી બતાવ્યો.
વાહ બેટા, માઈક! ખરેખર તું જ છે? આ અર્ધા કલાકથી હું તને ઓળખી ગયો હતો; કારણકે, તારી બાબતમાં રસ લઈને આવી પૂછપરછ બીજા કોઈ કરે, એમ માની શકાય જ નહિ. પણ જો તારે ખભે ડામનું ચાઠું ન હોય, તો એમ માનવું જોઈએ કે, પેલા ફાંસીગરે તારા ઉપર દયા લાવી તે વખતે ટાઢું લોઢે જ તને ચાંપી દીધું હશે.” ' “જવા દો મામા, તમારી મજાકોને! પણ હવે અઢાર અઢાર વર્ષ બહાર ફરી આવેલા તમારા ભાણાનો તમે કેવો સત્કાર કરવા માગો છો, એ તો જોઉં !”
“વાહ, આટલી મુસાફરી કરીને હું એક વસ્તુ તારી સાથે લઈ આવ્યો લાગે છે – પણ તે વસ્તુ માટે તારે પરદેશ રખડવા જવાની જરૂર ન હતી, એ તે તને જન્મસિદ્ધ જ હતી – જેના ઉપર જરાય વિશ્વાસ ન મૂકી શકાય એવું જ બોલ્યા કરવાની ટેવ!”
મામા, તમારે માનવું હોય તે માનો કે ન માનવું હોય તે ન માનો – પણ મારી પાસે હવે એક વસ્તુ એવી છે, જેને સૌએ માનવી જ પડે – જુઓ સેનૈયા ભરેલી આ થેલી! અને હવે પૈસા લઈનેય ખાવા-પીવાનું આપવું છે કે નહિ?”
“ભાણાભાઈ, તમારી થેલી તમારાં કપડાંમાં પાછી ખોસી દો! મારી બહેનને દીકરો જેટલા દિવસ મારે ત્યાં ખાશેપીશે કે રહેશે, તેટલા દિવસ તેને એક પૈસેય ચૂકવવો નહિ પડે. પણ અહીં જ્યાં તમારી આટલી બધી
