________________
૫
હોડ બક્યા ! જંગલી વછેરા જેવા લાગતા કેટલાય પછીથી ઉમદા પાણીદાર ઘોડા નીવડ્યા હોય છે. તમારા એ સગાનું નામ શું છે, તે જરા કહેશો?”
“માઇકેલ લૅમ્બો; મારી બહેનને જ દીકરો થાય. પણ એનું નામ તેમજ સગાઈ ભૂલેલાં જ સારાં.”
માઈકેલ હૉમ્બૉર્ન! પેલો વેબ્લોના* ઘેરા વખતે બહાદુરી બતાવનાર અને જેને ગ્રેવ મૉરિએ લશ્કરને મોખરે ધન્યવાદ આપ્યા હતા તે તે નહિ? લોકો કહેતા તે હતા કે તે એક અંગ્રેજ સૈનિક હતો – જોકે બહુ ઊંચા ખાનદાન ન હતું.”
“તો એ મારો ભાણે નહિ જ હોય; મારા ભાણામાં તો ગધ્ધામસ્તી કરવા સિવાય લડાઈમાં લડવા જવાની મરઘડી જેટલીય છાતી ન હતી.”
પણ લશ્કરમાં જોડાયા પછી ઘણા જણ બહાદુર બની જાય છે.”
“એ હશે; પણ મારો ભાણો જો લડાઈમાં ઊતરે, તો તેની તે પહેલાં હોય તેટલીય હિંમત ઓસરી જાય !”
હું જે માઈકેલ લેમ્બૉર્નને ઓળખું છું, તે હંમેશ સારાં સારાં કપડાં પહેરતો, અને તેની આંખ ખાસી બાજપક્ષી જેવી હતી, જે હંમેશા સુંદર છોકરીઓની પાછળ ઘૂમતી રહેતી.”
“મારો ભાણે જે સારાં કપડાંમાં જોવા મળ્યો હોય, તો તેણે તે કપડાં કોઈ દુકાનમાંથી ઉપાડી આણેલાં હોવાં જોઈએ; અને તેની બાજપક્ષી જેવી આંખ મારી વીશીમાં આમતેમ વીખરાયેલા ચમચાઓ ઉપાડી જવા પાછળ જ ઘૂમતી રહેતી, એ હું બરાબર જાણું છું.”
“પણ હું જો તમને ખબર આપું કે, માઈક લેમ્બૉર્ન મૅસ્ટ્રીશ નજીકના કિલ્લા ઉપરના હલ્લા વખતે પલટનને મોખરે ગોળીથી ઘાયલ થઈને માર્યો ગયો છે, તો તો તમને ખેદ જરૂર થાય, નહિ વારુ?”
“ખેદ થાય? અરે, તે છેવટે ફાંસીએ લટકીને ન ગયો એ જાણીને આનંદ જ થાય. પણ એની વાત પડતી મૂકો – એનું મૃત્યુ પણ એનાં સગાંવહાલાંને જોબ આપે એવું હોય, એમ હું માનતો જ નથી.”
જ હલૅન્ડ– બેજિયમવાળા પ્રાંતો સ્પેન સામે સતત બળવો કર્યા કરતા. તેમના પક્ષમાં લડવા ઘણું અંગ્રેજ વલંટિયર જતા. વેલે મૂઝ નદી ઉપર આવેલું છે.