________________
શાન્તિની ચન્દ્રિકા
જ્ઞાન તે વિશ્વમાં હતું જ. એ જેમ માનવામાં હતું તેમ પશુ અને પંખીમાં હતું. એના આધારે જ માણસ અને પશુ પિતાનું જીવન ધારણ અને પિષણ કરતાં આવ્યાં છે.
આહાર, નિદ્રા, ભય, મૈથુન અને સંગ્રહની વ્યવસ્થા પણ એ જ્ઞાનના આધારે જ કરાય છે, પણ માણસ પાસે સમ્યક્ જ્ઞાન ન હતું–દિવ્ય જ્ઞાન ન હતું, જે માનવને ઉપર ઉઠાવે. પ્રકૃતિનાં પ્રાકૃત તત્ત્વનું પ્રમાર્જન કરી એને ઊર્વગામી કરે એવા દિવ્ય જ્ઞાન વિના માનવ લગભગ પશુની સમાન ભૂમિકા પર જીવી રહ્યો હતો. ત્યાં, રાત પછી સૂર્ય આવે તેમ, પ્રભુ મહાવીર આવ્યા; અને એમણે એ જ્ઞાન પર દિયતાને પ્રકાશ પાથર્યો. પાણીમાં સાકર અને લીંબુને રસ મળતાં એ શરબત બની તૃષા છિપાવે તેમ, આ જ્ઞાનમાં દિવ્યતા મળતાં એ દિવ્ય જ્ઞાન બની ગયું. એણે માનવ આત્માને જગા. એ દિવ્ય જ્ઞાનના અંજનથી માનવ પિતાને અને પરને