________________
અને ઓળખો કરવામાં આવી છે. બહુમતી પર લેકસભા ચાલે છે. આ બહુમતીની દષ્ટિએ તે આ દુનિયા દુઃખથી ભરેલી છે. લઘુમતીમાં ભગવાન મહાવીર, પાર્શ્વનાથ, નેમનાથ, શ્રીરામ જેવી થોડી મહાન વિભૂતિઓ આવે છે. અમૃતને કુંભ તે, આ અવનિ પર, હજાર બે હજાર વર્ષે આવતી આવી વિભૂતિઓ દ્વારા જ અનુભવાતે જોવાય છે. બહુમત–મોટા ભાગના લોકોને– સુખ વિશે પૂછશે તે તેઓ પિતાના હૈયાની વરાળ કાઢશે. આ વરાળને પ્રવાહ એવે પ્રસરી ગયું છે કે ઘણી વાર તે લેકેને શંકા પણ થાય કે ખરેખર દેખાતા મહાપુરુષો તેઓને પ્રાપ્ત થયેલાં સુખની વાતમાં સાચા હશે ખરા?
નિશ્ચય નયે સત્ય વાત તે એ છે કે આ જગત બીજું કાંઈ નથી પણ આનંદથી ભરેલું પૂર્ણ જગત છે. આમ છતાં સંસાર દુઃખથી ઘેરાયેલે જ જોવા મળે છે એનું કારણ આ વાતમાં ઊંડા ઊતરીશું તે જણાશે કે દુનિયામાં દુઃખ નથી, માનસિક શ્રમ છે, અને જો એ જ દુઃખ છે.
એક કપ દૂધની જરૂર હોય તેને ટેબલ પર દૂધથી ભરેલી આખી બાટલી જોવા મળે; બહારગામ જવું હોય તો ટ્રેનને બદલે તેને મેટું પ્લેન મળે; સુંદર વસ્ત્રો, કીમતી આભૂષણે, રહેવા માટે આલિશાન બ્લેક કે બંગલે, ખાવા માટે ભાતભાતનાં સ્વાદિષ્ટ અને પૌષ્ટિક પદાર્થો મળે–આ બધું જોઈ તમે એમને પૂછે કે, ભાઈ! તમે તે બધી વાતે સુખી જણાઓ છે, તે એ તરત જવાબ આપશેઃ “મારાં દુઃખની વાત કરવામાં મજા નથી; એ વાત જ જવા દો!આમ જેની પાસે સુખનાં સાધનેને સંપૂર્ણ સદ્ભાવ હોય અને દુઃખનાં સાધનેને સદંતર અભાવ હોય ત્યાં પણ માણસ
