________________
૬૧.
શ્રી ધીરજલાલ શાહ ગ્રામ્ય પશુઓ : | મારા ગામનાં પશુઓ પણ મારી નજર આગળ તરે છે. સવારમાં સાંતીડાં બહાર નીકળતાં, ત્યારે ગળામાં ટેકરી બાંધેલા બળદ જે છટાથી ચાલતા, તે હું જોઈ રહેતે. ઘણી વખત તેમની પાસે જઈ ગમાણમાંની કડબ પણ નરી . હશે. તેમને હાથથી પંપાળવા જેટલી તે હિંમત ન હતી, પણ ખેડૂતોને જ્યારે તેમના પર હુંફાળે હાથ ફેરવતાં
તે ત્યારે દૂર ઊભે ઊભે આનંદ પામતે. ઘણી વાર ખેડૂત પિતાના બળદની સાથે વાત કરતા, ત્યારે મને એમ થતું કે આ બળદો શું સમજતા હશે? પણ પોતાની વાત બળદને કરી છે, એ વિચારે ખેડૂતે એક જાતનું આશ્વાસને પામતા. આ બળદો શંકર ભગવાનનું વાહન કહેવાય, એટલે જોરાવર હોય એમાં નવાઈ શી?
ગામમાં મહાજનને પાળેલો એક સાંઢ-આખલે હતું. તે બનતાં સુધી કેઈને મારતે નહિ, પણ કેઈ તેને ખીજવાનું કારણ આપે તેં એને મિજાજ જલ્દી બગડી
જતે અને તે ખીજવનારને શીંગડે ચડાવ્યા સિવાય છોડનહિ. | ગાયની આંખમાં મેં એક પ્રકારને નેહ નિહાળેલ. કદાચ તે કારણે જ લેકે તેને ભલી કહેતા હશે. ગાયનાં શરીરમાં તેત્રીશ કટિ દેવ વસે છે, એ વાત ગામલોકેએ કહેલી, એટલે અમે તેને ઘણા ભાગે ગાયમાતા કહીને જ બેલાવતા. પણ એ માતા જ્યારે ચરવા નીકળતી અને ઉકરડા વગેરેમાં પહોંચી વિણ ખાવા લાગતી, ત્યારે મારું
