________________
૫૪
ભારતની એક વિરલ વિભૂતિ બીજી ચંદનઘો થાય છે, તેને એક વાર કૂવાનાં પત્થર પર. ચટેલી જોઈ હતી. વાતમાં સાંભળેલું કે ચંદનઘોના પૂછડે. રેશમની દોરી બંધાય છે, પછી તેને ઘા કરવામાં આવે કે કેટ-કિલ્લાનાં મથાળે બરાબર ચેટી જાય છે અને તેના આધારે ચોરો તે કેટ-કિલ્લો ઓળંગી અંદર રહેલાં મકાન કે મહેલમાં ઘૂસી ચેરી કરવામાં સફળ થાય છે, એટલે તેની શક્તિ માટે માન ઉપજે એ સ્વાભાવિક છે. આ વાતમાં કેટલું તથ્ય હશે ? તે હું કહી શકતો નથી, પણ આપણા લોકોએ પશુ-પક્ષીની જોડે સારો સહવાસ કેળવી તેમની વિવિધ શક્તિની પિછાણ કરેલી, એટલે આવું કંઈ પણ હોય તે નવાઈ નહિ. .
અમારા ઘરમાં કોઈક વાર સાપ પણ નીકળ. તેને અમે બાપજી કે ઘોઘા બાપજી કહેતા. તે આવ્યાની ખબર પડતી, એટલે ઘીને દીવો કરી તેમને પગે લાગતા ને બાપજી ! આ તમારી આડીવાડી છે, અર્થાત્ તમને અહીં હરવા-ફરવાને હક છે, પણ છોકરાં તમારાથી બીએ છે, માટે હવે મહેર કરો અર્થાત્ ચાલ્યા જાઓ !” એવી વિનંતિ પછી બાપજી અદૃશ્ય થતાં, તે અમારા પર મહેર કરીને કે બીજા કોઈ કારણે તેની ખબર નથી, પણ તેમણે અમને કઈ દિવસ નુકસાન પહોંચાડેલું નહિ, એ નક્કી છે.*
ફળિયામાં કોઈ વખત કાનખજરા પણ નીકળતા. * તેમને જે સર્પદંશ થયેલે, તે ગામમાં આવેલા કોઠાના - પાસે થયેલે, ઘરમાં નહિ.
