________________
૨૬૮
ભારતની એક વિરલ વિભૂતિ રીતે અધ્યયન કર્યું હોય તથા અનુભવ પણ લીધો હોય, તે જ આ વિષયમાં પોતાની કલમ ચલાવી શકે છે. શ્રી ધીરજલાલભાઈ એ આ બંને વિયેનું સારી રીતે અધ્યયન કર્યું હતું અને તેને અનુભવ પણ લીધો હતો, તેથી તેઓ આ વિષયમાં પોતાની કલમ સફલતાપૂર્વક ચલાવી શક્યા. મંત્રશાસ્ત્ર કે મંત્રવિદ્યા પર પ્રમાણભૂત સાહિત્ય લખનાર ભારતના. ગણ્યાગાંઠ્યા વિદ્વાનમાં તેમનું નામ ચમકી રહ્યું છે.'
છાત્રાવસ્થા તથા શિક્ષક જીવન દરમિયાન તેમણે મંત્ર અને યોગસંબંધી કેટલુંક સાહિત્ય વાંચેલું, પણ તે પ્રાથમિક કોટિનું ગણાય. તેમનું આ વિષયનું ખરું અધ્યયન તે સને ૧૯૪૦ થી અને ૧૯૪૭ ના સમય દરમિયાન થયું કે જેને આ ગ્રંથમાં “કપરા કાલ'ની સંજ્ઞા અપાઈ છે. આ કાલ આર્થિક દૃષ્ટિએ કપરું હતું, પણ તેણે શ્રી ધીરજલાલ
ભાઈને મંત્ર અને યોગવિદ્યા સંબંધી ઊંડું અધ્યયન કરવાની - અનુકૂલતા કરી આપી, એટલે તે સપો પણ ખરો જ ને! દરેક વસ્તુને બે બાજુ હોય છે, તેમ આમાં પણ સમજવું.
ત્યાર પછી ગાનુયેગ તેમને શ્રી પ્રતિક્રમણુસૂત્ર પર પ્રબોધટકાની રચના કરવાને પ્રસંગ આવ્યો. તેમાં કેટલાંક સૂત્રો એવાં હતાં કે જેને મંત્ર અને યોગવિદ્યાનાં - વિશેષ અધ્યયન વિના ન્યાય આપી શકાય જ નહિ, તેથી
તેમણે આ બે વિષયનું અધ્યયન વધાર્યું. તે માટે જોઈતા - ગ્રંથે ત્યાં ઉપલબ્ધ હતા કે થોડા સમયમાં ઉપલબ્ધ થઈ