________________
૧૦
રેનાં બીજ રોપાયાં હતાં, તે વટવૃક્ષરૂપે ફૂલી-ફાલી રહ્યા. ૪૦૦ રૂપિયાની માસિક આવક છોડીને એમણે ૭૫ રૂપિયાની ધાર્મિક શિક્ષકની કામગીરી અપનાવી. આ પછી વખતેવખત જાહેર પ્રસંગેએ ધમ ભાવનાને કેન્દ્રમાં રાખીને અવાજ પણ ઉઠાગે. અમદાવાદ જૈન યુવક સંઘના મંત્રી તરીકેની કામગીરી તેમ જ રાજનગર–સાધુ સંમેલન, સમયે પ્રકાશિત કરેલા સૈનિક વધારાઓ દ્વારા એમણે ધર્મભાવનાની
તને જલતી રાખી, પરંતુ બાહ્ય પ્રવૃત્તિઓ કરતા આરાધનાના માગે તેઓ આંતવિકાસ સાધતા હતા. આરાધના કે ઉપાસનાનું યોગ્ય આલંબન લઈને તેઓ કલ્યાણની પ્રાપ્તિ માટે પ્રયત્નશીલ હતા. એમનાં “નમસ્કાર-મંત્ર-સિદિ', “મહા પ્રાભાવિક ઉવસગ્ગહર સ્તોત્ર' ભક્તામ-રહસ્ય.” “શ્રી પાર્શ્વપદ્માવત આરાધના” જેવાં પુસ્તકમાં જૈન મંત્રવાદના તમામ પાસાંની વિશદ વિચારણા છે એટલું જ નહીં, મંત્રવિજ્ઞાન,” મંત્રદિવાકર, ” “આમદર્શનની અમે વિદ્યા’ જેવાં પુસ્તકે આરાધના અને મંત્રવિષયક પ્રમાણભૂત સામગ્રી આપે છે. હજાર જિજ્ઞાસુઓને આવા ગ્રંથમાંથી મંત્ર-ઉપાસનાની સાચી કેડી સાંપડી છે. આની સાથોસાથ શ્રી ધીરજલાલભાઈએ આમિક આરાધના પણ ચાલુ રાખી છે અને શ્રી પાર્શ્વનાથ અને શ્રી પદ્માવતી દેવીના વિશિષ્ટ પૂજન વિધિ વિવિધ કલ્પના આધારે સંકલિત કર્યો છે. એમની આવી નિત્યોપાસનાં સતત ચાલતી રહી છે.
કવિતા, ચરિત્ર અને ચિંતન-સાહિત્ય ઉપરાંત ધીરજલાલભાઈએ ૧૧ જેટલાં ઉચ્ચાશયી નાટકની રચના કરી છે. વકતૃત્વકલામાં એવી નિપુણતા છે કે તેઓ અંતરમાંથી રફરતી સ્વયંભૂ વણી લે છે. લખેલી નોંધને આધારે કદી ભાષણ કરતા નથી. • પત્રકારત્વ ક્ષેત્રની કામગીરી યાદગાર બની રહી છે.
અમદાવાદના શેઠ ચી. ન. વિદ્યાલયમાં ધીરજલાલભાઈ ધાર્મિક
