________________
૧૩.
મૂર્ખાઈની પરાકાષ્ઠા
વિષયનું મથાળું જરા કુતૂહલપ્રેરક છે. એમ છતાં જે “મૂર્ખાઈની પરાકાષ્ઠા” વિશે કહેવા માગું છું તે મૂર્નાઈ એકાદ સામાન્ય વ્યક્તિની નથી, પરંતુ આપણું સૌની છે અને એવી વ્યક્તિઓએ એ સજી છે જે સત્તાના સર્વોચ્ચ શિખરે બિરાજી રહેલ છે. આ માર્ગેથી વખતસર પાછાં નહિ વળીએ તે માનવતાનાં બધાં મૂલ્યોને ઉવેખીને માનવજાતને સર્વવિનાશ આણવાના તબક્કામાં આપણે પહોંચી જઈશું.
બન્ડ રસેલે માનવજાતને ઇતિહાસ – આદિથી અંત સુધીને – એક વાક્યમાં આપ્યો છે. તેમણે કહ્યું છે કે આદિ માનવો આદમ અને ઈવે જ્ઞાનનું ફળ ચાખ્યું ત્યારથી કઈ પણ મૂર્ખાઈ એવી નથી કે જે માનવે કરી નથી. હવે તેની પરાકાષ્ઠા આવી છે. - બન્ડ રસેલનું આ કથન બહુ જ અભ્યાસપૂર્વક ઉચ્ચારાયેલું છે. આ કથન ઉચ્ચારીને તેણે માનવજતને પ્રશ્ન પૂછયો છે કે “શું, માનવ આ મૂર્ખાઈની પરાકાષ્ઠામાંથી પાછો ન વળી શકે? માનવજાતના અંધકારમય ભાવિને ઉજ્વળતામાં ફેરવી શકે ? ”
આ મૂર્ખાઈ કઈ છે?
છાપાંઓમાં આ બાબત આપણને અવારનવાર વાંચવા મળે છે, એટલે તે નવીન વસ્તુ નથી, છતાં તેની ભયંકરતાને અભ્યાસ કરશો તો તમે તાજુબ થઈ જશે. આ મૂર્ખાઈ છે “અણુશસ્ત્રોનું સજન. આ અણુશસ્ત્રોની વિનાશક શક્તિ કેટલી છે? દુનિયામાં ડાહ્યા ગણાતા માણસને મોટો ભાગ વિવેકશક્તિ ગુમાવી બેઠે છે, પરંતુ વિનોબા ભાવે અને બન્ડ રસેલ જેવા ચેડા ડાહ્યા માણસોએ દુનિયાના ભાવિ અંગે સતત ચિંતન કરી, પોકરી પોકારીને ચેતવણી આપેલી કે અણુશસ્ત્રોની આ વિનાશક હરીફાઈ અટકાવે. જો આ હરીફાઈને અટકાવવામાં નહિ આવે તે માનવજાતને અને માનવતાનાં મૂલ્યોનો વિનાશ
