________________
મૂળ અધિકાર
૧૫૯
જજોનો ચુકાદો કાયદામાં જેને obiter કહે છે, બિનજરૂરી અભિપ્રાય તે રચો.
આ નવા અમેરિકન Doctrineને બદલે આપણે ત્યાં બીજે સિદ્ધાંત છેઃ Stare Decisis. એક ચુકાદ લાંબે વખત સ્વીકારાય હેય અને તેને પરિણામે બીજા ઘણા કાયદાઓ અને આર્થિક વ્યવહાર થયા હોય તો લાંબા સમય પછી તે ચુકાદો બરાબર ન હતા એમ લાગે તો પણ, તેને રદ કરવાથી અનેક અનર્થો પેદા થાય તો તેને કાયમ રાખવો. Let the decision stand. આ સંબંધે જસ્ટીસ વાંછુએ કહ્યું :
- The is ile fittest possible case in which the principle of Stare Decisis should be applied.”
"We would be very reluctant to over-rule the unanimous decision in Sankari Prasad's case or any other unanimous decision by the slender majority of one in a larger Bench constituted for the purpose.”
છ જ સમક્ષ બીજી પણ મેટી મુશ્કેલી હતી. મૂળભૂત અધિકાર immutable છે એમ કરાવવું અધરું હતું. ચીફ જસ્ટીસ સુબારાવે જ જણાવ્યું : .
“An.unamendable constitution is the worst tyranny of time or rather the very tyranny of time.”
"... It is impossiple to conceive of an unamendable Constitution as anything but a contradiction in terms."
જસ્ટીસ હિદાયતુલ્લાએ કહ્યું કે રાજ્યને (the state જેમાં પાર્લામેન્ટ આવી જાય) હંમેશાં બંધારણમાં ફેરફાર કરવાનો અધિકાર છે જ. તે પછી અહીં કેમ નથી ? કારણ કે, તેમના કહેવા મુજબ, બંધારણ ઘડતી વખતે રાયે સ્વેચ્છાએ આ અધિકાર જતા ર્યો છે. તો હવે શું કરવું ? તેમની સૂચના મુજબ બીજી Constituent Assembly બોલાવવી જોઈએ. કોણ બોલાવે ? પાર્લામેન્ટ જ.
“The State must reproduce the power which it has chosen to put under restraint, Parliament must amend
