________________
ભારતની એક વિરલ વિભૂતિ
દેવ ! આપ ધન્ય છે. આપે જે પૂર્ણ પ્રકાશ મેળવ્યો છે તે અદ્દભૂત છે! આપ આપની વાણીનું અમૃત–ઝરણું આ સંતપ્ત સંસાર પર અવિરત વહેતું રાખે, એવી અમારી નમ્ર વિનંતિ છે, દેવ!”
આ વિભૂતિને રૂપેરી ઘંટડીના જે મધુર વનિ પુનઃ ગુંજી રહ્યો–“ભાગ્યશાળીઓ હું જે કહી ગયો તે જીવનદષ્ટિની વાત કરી ગયો--વિચારવાની વાત કહી ગયે. હવે આચારની વાત કહું છું વિચારમાં જેમ અનેકાનાવાદને સ્થાન છે, તેમ આચારમાં અહિંસાને સ્થાન છે.
અહિંસા એ સુંદર સરિતા છે, અનેક તૃપિત હૈયાં એના જળથી તરસ છીપાવે છે. અહિંસા એ સેતુ છે, કે જે બે વિખરાં કૅપી હૈયાંને જોડે છે. અહિંસા એ ગુલાબનું ફૂલ છે, જે પોતાની માદક સારભથી જગતને પ્રફુલ્લિત કરે છે. અહિંસા એ વસન્તની કેયેલ છે, જે પિતાના મધુર સંગીતથી હિંસાના ત્રાસથી ગ્રસિત દિલડાંઓને પ્રમુદિત કરે છે. અહિંસા એ જે વિશ્વશાંતિને અમેઘ ઉપાય છે. અહિંસા વિના વિશ્વમાં શાતિનું સામ્રાજ્ય સ્થાપવાને બીજો એકેય ઉપાય નથી જ, અહિંસાની અમર ચન્દ્રિકા જ વિથ પર અમૃત વર્ષાવશે.
હિંસાના પાપે જ એક માનવી બીજા માનવીને જળની જેમ ચૂસી રહ્યો છે. હિંસાની ભાવનાએ જ એક રાષ્ટ્ર બીજા રાષ્ટને કચડી રહ્યું છે. હિંસક માનસે જ વિશ્વમાં અત્યાચારની હેળી સળગાવી છે. હિંસાના સામ્રાજયોએ માનવીને પીડિત, વ્યથિત અને દલિત બનાવ્યું છે. હિંસક ધર્મો નિર્દોષ પશુઓના ભાગ લઈ રહ્યા છે, માટે
