________________
- ૧૦
ભારતની એક વિરલ વિભૂતિ આચારમાં અહિંસા કેળવે. ધર્મના નામે હેમાતા પશુઓનું રક્ષણ કરો. જાતિવાદના નામે ધિક્કારાતા દલિત વર્ગને ઉદ્ધાર કરે, અહિંસા એ અમૃત છે. એનું તમે પાન જરૂર કરે ! તમે અમર બનશે. બીજાઓને એનું પાન કરાવો તે દુખિયારી દુનિયા પર સુખની ગુલાબી હવાને સંચાર થશે.”
આ પ્રેરણ–દાયક ઉદ્ઘેષણથી ભકતોમાં જેમ આવ્યું. ચૈતન્યના ધબકારા થવા લાગ્યા. વિજળીની જેમ એમના જીવનમાં અનેકાન્તવાદ અને અહિંસાને પ્રવાહ વહેવા લાગ્યો. દુરાગ્રહની ગાંઠે ગળવા લાગી. વૈમનસ્ય તે બળીને ખાખ થયું. નિબળો સબળ બન્યા.. બીકણે બહાદૂર બન્યા મુડદાલ પણ મર્દ બન્યા. શું વાણુને વિરલ પ્રભાવ! આમ સાક્ષાત્કારની સિદ્ધિ દ્વારા જીવનમાં કઈ અલૌકિક સજનલીલા સજાતી ગઈ. *
ત્યાંથી આ વિરલ વિભૂતિ વિહાર કર્યો. ગામડે ગામડે ફરી વળ્યા. ગામે ગામ માનવમહેરામણ ઉભરાત! એમના દર્શન અને ઉપદેશથી માન અને ભારત ભૂમિ પાવન થતી.
પૂરા ત્રણ દાયકાઓ સુધી અખંડ ઉપદેશનું ઝરણું વહાવી ભારતમાં શાન્તિનું સામ્રાજ્ય સ્થાપ્યું. અહિંસાજળનું સિંચન કર્યું. સત્યના વૃક્ષો રોપ્યાં. અસ્તેયના ક્યારા બનાવ્યા. સંયમના છોડવાઓ પર સંતેષના અનેકવણું યુપે વિકસી ઉઠયાં. આ ખંડેર ભારતને મેહક–નન્દન વનમાં ફેરવી નાખવાનું આ ભગીરથ કાર્ય, આ વિરલ વિભૂતિએ પિતાના જ વિદ્યમાન કાળમાં, અખંડ સાધનાઓ દ્વારા કરી બતાવ્યું -એ ભારતનું અહોભાગ્ય !
