________________
: ૧૧૨ :
જીવન અને દર્શન એટલે ઈન્દ્રિયપાલન. કારણ કે ગાયના ગોરસથી ઈન્દ્રિયે. સશકત અને તે જ રહે છે.
. . પણ એકલું ગોપાલન કરીને જ અટકી જવાનું નથી. માનવધર્મ એથીયે આગળ જાય છે. ગાયને પાળવી અને બીજાં પ્રાણીઓને કતલખાને જવા દેવાં એ તે સ્વાર્થ ધર્મ થયે, ગાય દૂધ આપે છે, એટલે એને પિષવી અને બીજા પ્રાણીઓ ઉપગી નથી એટલે એના પ્રત્યે ઉપેક્ષા કરવી એ માનવને શોભે ખરું ? સ્વાર્થમા દાનવતા છે, પરમાર્થમાં માનવતા. માનવ ધર્મને ઉપાસક અબ્રાહમલિંકન અત્યારે મને યાદ આવે છે.
એ અમેરીકાના પ્રમુખ હતા. એક વખત એ પાર્લામેન્ટમાં જઈ રહ્યા હતા. ગાડી ઝડપથી જઈ રહી હતી. એમની નજર કીચડમાં ખેંચી ગયેલા એક ડુક્કર પર પડી. એ કીચડમાં તરફડી રહ્યું હતું. ચીસ પાડી રહ્યું હતું. લિંકને ગાડી ઊભી રાખી. ડુક્કર તરફ દોટ મૂકી, કીચડમાં ખેંચી ગયેલા એ નિરાધાર પશુને એણે અજબ રીતે ઉગારી લીધું ! પણ એને શૂટ કીચડમાં ખરડાઈ ગયે. ફરી ઘેર જઈ કપડાં બદલવા જેટલે સમય નહતો. પાર્લામેન્ટને સમય થઈ ગયું હતું. અને સમયની નિયમિતતા માટે તે લિંકન પ્રસિદ્ધ હતા. એ સીધે સભાગૃહમાં આવ્યું, સભ્યએ ગાડીવાનને પૂછયું : પ્રમુખનાં કપડાં આમ કીચડમાં કયાં ખરડાયાં? ગાડીવાનની વાત સાંભળી સૌ આશ્ચર્ય પામી ગયા. વાહ! આવ દયાળુ ! બધા મળીને લિંકનને માન આપતાં કહેવા લાગ્યાં: “આપ
