________________
જીવન અને દર્શન
: ૧૧૧ :
ભમી, એઠવાડ ખાઈ પેાતાના ઉદરનિર્વાહ કરે છે! આ ગાપૂજા કઈ જાતની ? દૂધ પીવું છે, પણ સેવા કરવી નથી. ગાય દૂધ આપતી બંધ થાય કે જાય કસાઈખાને. હું પૂછુ છું કે માનું દૂધ પીનાર, એનાથી પેાતાના શરીરને પાષનાર, એના વડે સશકત બનનાર અને એનાથી જીવન મેળવનાર, એ જ માતાની ઉપેક્ષા કરનારને આપ સપૂત કહેશેા કે કપૂત ? અને ઉત્તમ કહેશે કે અધમ ? તેવી જ રીતે ગાયનું દૂધ પીનાર અને વસૂકી જતાં એની ઉપેક્ષા કરનાર, એને કસાઈખાને મેકલનાર એ કેવા કહેવાય ? ગાયા નિર્દોષ પ્રાણીએ આજે કસાઇખાનામાં કપાઈ રહ્યાં છે ? ગેામાંસ છડેચેાક વેચાઇ રહ્યું છે. શું આ આપણી આઝાદી? એ નિર્દોષ પશુઓની વેદનાભરી આંખો સામે તે જુએ ? એમની સૂકવેદના કાણુ સાંભળે તેમ છે? વાતા કરે કંઇ જ નહિ વળે. પ્રતિજ્ઞા કરો. ઘેરઘેર એક પેટી રાખા. સવારે ઊઠી એ પેટીમાં કઇક નાખીને પછી નિત્ય કાર્યા કરવાં જોઇએ, ભલે, એક પૈસા નાંખેા. પણ સૌ આ નિયમ પાળે તે ખાર મહિને કેટલી, સારી રકમ થાય? એ રકમ આવી પાંજરાપોળને અંજલિરૂપે, અરૂપે અર્પો. એ જ સાચું ગેાપૂજન છે! એમને કસાઇખાને જતી અટકાવવી એ જ સાચી પૂજા છે !
ઘણા કહે છે: ગાયના પૂછડામાં તેત્રીસ કરોડ દેવતા છે. એને અથ શે ? તેત્રીસ કરોડ દેવતા એટલે તેત્રીસ કરાડ માનવ. દૂધ, છાસ, ઘીથી એ તેત્રીસ કરોડ માનવાને પાષે છે. પશુધન પર માણસના જીવનને આધાર છે. એટલે ગોરક્ષાના ટૂંકા લાક્ષણિક અથ ઇન્દ્રિય રક્ષા થાય છે. ગોપાલન