________________
ધર્મનો પ્રારંભ
૫૧
અભિલાષા તે ધરાવતો હોય—પણ એ કૃત્યનાં માઠું પરિણામોની બીકથી તેને મારી નાખવાની હિંમત ન કરી શકતો હોય તો, તેના આ ખૂની વિચારો પોતાને અનુરૂપ પ્રત્યાઘાત તેની જાત ઉપર જ એક દિવસ દેખાડશે. ને ત્યારે તે પોતે જ ઓચિંતા મૃત્યુનો, કોઈ જીવલેણ અકસ્માતનો કે તેના ચારિત્રને ભરખી જનાર દ્વેષની જેમ તેના શરીરને કોરી ખાનાર કોઈ વ્યાધિનો શિકાર બને. આમ જોકે તે ખરેખર ખૂનનો ગુનેગાર નથી તોય, તેના વિચારો માટે, તેને શારીરિક દંડ ભોગવવો પડે છે.”
કર્મના સિદ્ધાંતને અપનાવવા ઉત્સુક બનેલું પશ્ચિમ
પરામનોવૈજ્ઞાનિક સંશોધનોએ આમ કર્મ અને પુનર્જન્મના સિદ્ધાંતની પ્રતીતિ પાશ્ચાત્ય જગતને કરાવી આપી છે, તેથી ત્યાં પુનર્જન્મ અને કર્મના સિદ્ધાંતની પુન: પ્રતિષ્ઠા કરવાની માગ શરૂ થઈ ચૂકી છે. એક સુપ્રસિદ્ધ અંગ્રેજ લેખક લખે છે કે “કર્મ એ એક વૈજ્ઞાનિક નિયમ છે, જોકે, એશિયાઈ ધર્મોએ એને અપનાવેલો. પહેલાં યુરોપની ધાર્મિક શ્રદ્ધામાં એનું સ્થાન હતું, પરંતુ ઈસુ પછી પાંચસો વર્ષે કોન્ટેન્ટીનોપલની કાઉન્સિલે ઈસુના ઉપદેશમાંથી એને રુખસદ આપી. આમ થોડા મૂર્ખ માણસોના મંડળે પશ્ચિમને આ વૈજ્ઞાનિક સિદ્ધાંતથી વંચિત કર્યું પણ હવે આ વૈજ્ઞાનિક સત્યની અર્વાચીન જગતમાં પુન: પ્રતિષ્ઠા કરવાનો સમય આવી લાગ્યો છે. એ પુન: પ્રતિષ્ઠાના કાર્યને વેગ આપવાની રાષ્ટ્રના શાસકોની, નેતાઓની, શિક્ષણ કારોની અને ધર્મગુરુઓની ફરજ છે. સત્યને ન્યાય આપવા આ જરૂરી છે એટલું જ નહિ, પશ્ચિમની સંસ્કૃતિની સુરક્ષા અને ટંકાવને માટે એ અત્યંત આવશ્યક છે. જ્યારે માણસ એ સમજતો થશે કે તે પોતાની વૃત્તિ-પ્રવૃત્તિના પ્રત્યાઘાતોમાંથી છટકી શકે તેમ નથી ત્યારે પોતે કઈ પ્રવૃત્તિમાં જોડાવું એ બાબત તે જાગ્રત બનશે અને પોતાના વિચારોમાં પણ એ વધુ સાવધ રહેશે. જયારે તેને જ્ઞાન થશે કે ધિક્કાર અને દ્વેષ એ એવું તીક્ષ્ણ શસ્ત્ર છે કે જે માત્ર સામી વ્યક્તિને જ નહિ પણ ત્યાં અથડાઈને, એ શસ્ત્ર છોડનારને ખુદને પણ ઘાયલ કરે છે, ત્યારે માનવજાતિના આ સૌથી વધુ અનર્થકર પાપને પોતાના દયમાં સ્થાન આપતાં પૂર્વે એ સત્તર વાર વિચાર કરશે.
....આ સમજમાંથી સુદઢ નૈતિક જીવન આપોઆપ ઉદ્ભવશે. પશ્ચિમે પુનર્જન્મ અને કર્મના સિદ્ધાંતને અપનાવવાની અત્યંત આવશ્યકતા છે અને તે પણ તાકીદે. કારણ કે આ સિદ્ધાંતો વ્યકિતને અને રાષ્ટ્રને પોતાની નૈતિક જવાબદારીનું જે ભાન કરાવે છે તે કોઈ પણ અસંગત વાદ કે મત નહિ કરાવી શકે.”
4. Dr. Paul Brunton, The Wisdom of the Overself, p. 138. ૬, Dr. Paul Brunton, The Hidden Teaching Beyond Yoga, pp. 335-336.
: