Page Text
________________
નામ વેશભું કામ ન સીઝે
૨૯ શિવ’ ની છાયા કે ન આવી જાય એની તકેદારી રાખે છે. પુષ્ટિમાર્ગીઓ તો પોતાના મુખે શિવનું નામ ન લેવાઇ જાય એ ખાતર કપડાં સિવડાવવા આપ્યાં છે એમ ન કહેતાં, કપડાં સંધાવવા આપ્યાં છે એવો શબ્દપ્રયોગ કરે છે! કુંભ વગેરે મેળાઓમાં કયા પંથના બાવાઓને વરઘોડામાં કે સ્નાનમાં કહ્યું સ્થાન આપવું એ અને એના જેવાં અન્ય ક્ષુલ્લક કારણોસર વૈષ્ણવ અને શૈવ પંથી નાગા બાવાઓ વચ્ચે ખૂનખાર યુદ્ધો પણ ખેલાયાં છે.
એજ રીતે, શીખધર્મના અકાલી અને નિરંકારી જૂથો વચ્ચે તેમજ ઇસ્લામ ધર્મના શિયા-સુન્ની પંથો અને તેના અવાંતર સંપ્રદાયો વચ્ચે પણ ખૂનરેજીભરી અથડામણોનો ઇતિહાસ છે. ખ્રિસ્તી ધર્મના પ્રમુખ સંપ્રદાયો રોમન કેથોલિક, પ્રોટેસ્ટન્ટ, રિટન, પ્રેસ્ટીટેરિયન અને તેના સેંકડો પેટા સંપ્રદાયોજૂથોમાં પણ આવાં ભાવ-વલણો પ્રચલિત રહ્યાં છે, એની સાક્ષી ઇતિહાસ પૂરે છે.
આવાં ભાવ-વલણોને તે તે ધર્મ-મત-સંપ્રદાયોના ત્યાગી વર્ગમાંથી " પણ પોષણ અને ઉત્તેજન મળી રહે છે, કારણ કે તે તે મત-પથસંપ્રદાયના પ્રાકૃતજનોમાં કે ગૃહસ્થ અનુયાયીઓમાં જ માત્ર નહિ, પણ સાધુઓમાં પણ બાળ, મધ્યમ અને બુધ એ ત્રણે સ્તર હોય છે. આથી જુદા જુદા ધર્મપંથોના કે કોઈ એક જ ધર્મપંથના ભિન્ન ભિન્ન સંપ્રદાયના સાધુઓમાં ય પરસ્પર પૂર્વગ્રહો, ઊંડી હરીફાઈ, ઉપહાસ અને તેજોવધની ભાવના પોષાતી જોવા મળે એ સામાન્ય બીના છે.
સાધુ એટલે માત્ર મોક્ષની જ એક કામનાથી આંદોલિત, દુન્યવી ઘટમાળથી વિરકત, પૂર્વગ્રહોથી પર, સ્વની શોધમાં રત અને સાધનાતત્પર તપઃપૂત વિભૂતિ’ કે ‘વહેતા પાણીના નિર્મળ પ્રવાહની જેમ સમાજની નૈતિક અને આધ્યાત્મિક મૂલ્યોનું પોષણ અને સંવર્ધન કરતી અને સંસારના તાપથી સંતપ્ત જનોના વિસામારૂપ આપ્તજનસમી સંયમપુત આદર્શ વ્યકિત” આવી એક અહોભાવભરી કલ્પના સાધુઓ વિશે ધાર્મિક જનતામાં સામાન્યત: પોષાતી રહી છે. બધા સાધુઓ કંઈ આ કલ્પનાને સાચી ઠેરવે એવા નથી હોતા; કિંતુ, સાંપ્રદાયિક પ્રતિબદ્ધતાવાળા બાળજીવો સ્વપક્ષમાં રહેલ સારા-નરસા સૌ સંસારત્યાગીઓને ‘સુગુરુ માની ભજે છે અને અન્ય ધર્મમતના સાચા સંતો અને જ્ઞાની
| SR No. | 005904 |
| Book Title | Aapne Aatmnirikshan Karishu |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Amarendravijay |
| Publisher | Aatmjyot Prakashan |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 192 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |