Page Text
________________
મુમુક્ષુની બે પાંખ
૧૦૫ ૨. કોઈ ભૌતિક તૃષ્ણા કે વાસનાની પુષ્ટિ ન કરતાં, સર્વ તૃષ્ણા અને
વાસના-વિકારોથી ઉપર ઊઠવાની પ્રેરણા અને માર્ગદર્શન આપતા હોય છે; અને . ૩. આત્મોન્નતિ અર્થે બહાર ભટકવા કરતાં પોતાના દયમંદિરમાં બિરા
જતા આત્મદેવનાં દર્શન કરવા–તેની સાથે સંપર્ક સ્થાપવા-અંતરમાં જ ઊંડા ઉતરવાનો તે અનુરોધ કરતા હોય છે.
આ જાગૃતિપૂર્વક શાશ્વશ્રવણ-વાંચન-અધ્યયન કરનાર નિરાગ્રહ વૃત્તિવાળા જિજ્ઞાસુઓ પોતાને જોઈતું માર્ગદર્શન અને પ્રેરણા ગમે ત્યાંથી મેળવી લઈ આગળ વધે છે. બીજી બાજુ જેનામાં માર્ગાનુસારી પ્રજ્ઞાનો ઉઘાડ ન થયો હોય તે વિશુદ્ધ મોક્ષમાર્ગપ્રદર્શક જિનવચનને સમજવામાં પણ ગોથું ખાઈ જઈ, નિશ્ચય-વ્યવહાર કે ઉત્સર્ગ-અપવાદાદિ કોઈ ગૂંચમાં અટવાઈને ખોટે ચાળે ચડી જાય છે. આથી, શ્રી જિનેશ્વરદેવકથિત અને ગણધર ભગવંતોએ સૂત્રબદ્ધ કરેલ દ્વાદશાંગી પણ દશ પૂર્વ કે તેથી અધિક શ્રુતબોધવાળા સિવાય બીજાને માટે એકાંતે સમશ્રત નથી બનતી; જ્યારે પ્રશમાદિ ગુણસંપન્ન સમ્યફદૃષ્ટિને (અને સમત્વાભિમુખ આત્માઓને) અન્ય દર્શનના શાસ્ત્રગ્રંથો જ માત્ર નહિ પણ નૃત્ય નાટય આદિ બહોતેરે કળાના ગ્રંથો પણ સમશ્રુતરૂપે પરિણમે છે; કારણ કે, માર્ગાનુસારી પ્રજ્ઞાના બળે તેઓ એ ગ્રંથોમાંથી પણ સાધનાને ઉપયોગી તત્વ તારવી લઈ, બાકીની વાતોને નિ:સાર જાણી એની ઉપેક્ષા કરવાની ક્ષમતા ધરાવતા હોય છે.
શ્રુત-સમ્યગુ કે મિથ્યા બને છે ગ્રાહકના આધારે
કોઈ પણ ગ્રંથમાંથી વ્યકિતને પોતાની આધ્યાત્મિક ભૂમિકા, પૂર્વસંસ્કાર અને બૌદ્ધિક વિકાસ અનુસાર અર્થબોધ થાય છે. કોઈ એક શાસ્ત્રમાંથી સૌને એકસરખો બોધ થતો નથી. આથી કોઈ પણ શ્રત, ગ્રહણ કરનારની દૃષ્ટિ–વિવેકબુદ્ધિ કે તેના અભાવ-અનુસાર સમ્યક બને છે કે મિઠા.
પોતપોતાની વિકાસભૂમિકા અનુસાર જુદી જુદી વ્યક્તિઓનું અર્થઘટન જુદું રહેતું હોવાથી, પોતપોતાના મત-પંથ-સંપ્રદાયના ગ્રંથોમાંથી સામાન્ય જનો તત્ત્વને જે રીતે સમજતા હોય છે તે જ ભાવમાં, તે તે
| SR No. | 005904 |
| Book Title | Aapne Aatmnirikshan Karishu |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Amarendravijay |
| Publisher | Aatmjyot Prakashan |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 192 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |