________________
૮૮
આપણે આત્મનિરીક્ષણ કરીશું? ચોરોએ એમની વાત પ્રત્યે કંઈ ધ્યાન ન આપ્યું ને બારીના બારસાખને ઉખેડી નાખવાનો પ્રયાસ ચાલુ રાખ્યો કે જેથી તેઓ અંદર ઘૂસી શકે. ચોરોની ભાંગફોડથી અકળાઈને રામકૃષ્ણસ્વામીએ એમને પડકારવા માટે મહર્ષિ પાસેથી આજ્ઞા માંગી, પરંતુ તેમણે તેમ કરવાની એમને મનાઈ કરતાં કહ્યું કે, “એમને એમનો ધર્મ છે, આપણે આપણો. આપણા ધર્મ સહિષ્ણુતા અને ક્ષમા છે.”
“દરમ્યાનમાં કુંજુસ્વામી હૉલમાંથી ચાલ્યા ગયા હતા અને સહાયતા માટે શહેર તરફ પ્રસ્થાન કરી દીધેલું
રામકૃષ્ણસ્વામીએ ચોરોને ફરી કહ્યું કે તેઓ ઉત્પાત ન મચાવે અને લઈ જવું હોય તે લઈ જાય. જવાબમાં ચોરોએ ઘાસના છાપરાને આગ ચાંપી દેવાની ધમકી આપી. મહર્ષિએ એમને આગ ચાંપતા રોક્યા અને કહ્યું કે, હલ તેમને સોંપીને પોતે બધા બહાર ચાલ્યા જાય છે. ચોરોને એટલું જ જોઈતું હતું પણ એમને ડર હતો કે એવું ન બને કે તેઓ ચોરી કરી રહ્યા હોય ત્યારે બીજા એમના ઉપર તૂટી પડે. ચોરો સળિયા લઈને દરવાજામાં ઊભા રહી ગયા, અને જેવા આ લોકો બહાર નીકળ્યા કે એમને પીટવા માંડ્યા. ચોરો એમને ડરાવવા માંગતા હતા કે જેથી તેઓ એમનો પ્રતિકાર ન કરી શકે. જ્યારે મહર્ષિની ડાબી જાંધ ઉપર ચોરોએ પ્રહાર કર્યો ત્યારે તેમણે કહ્યું, “જો તમને સંતોષ ન થયો હોય તો તમે બીજી જાંઘ ઉપર પણ પ્રહાર કરી શકો છો.’ એમની રક્ષાર્થે રામકૃષ્ણસ્વામી સમયસર આવી પહોંઆ..
શ્રી મહર્ષિ અને એમના ભક્તોએ હૉલની ઉત્તરે આવેલ ઘાસની શાળામાં આશ્રય લીધો. ચોરો ઘાંટા પાડી પાડીને એમને કહેવા લાગ્યા કે “ત્યાં જ બેઠા રહો, જો તમે લોકો ત્યાંથી હાલ્યા છો તો તમારા માથાં ભાંગી નાખશું.”
“ચોરોએ કબાટો તોડી નાંખ્યા. ચોરોને એમાંથી મૂર્તિઓની સજાવટ માટે રાખેલાં ચાંદીનાં થોડાં પતરાં, થોડી કેરી અને ચોખા-કુલ મળીને દશેક રૂપિયાનો માલ હાથ લાગ્યો......
“થોડોક જ માલ હાથ લાગવાથી ચોરો નિરાશ થઈ ગયા. એક ચોર સળિયો ફેરવતો ફેરવતો પાછો આવ્યો અને પૂછવા લાગ્યો : . “તમારું ધન કયાં છે? તમે એ. ક્યાં રાખો છો?”
“મહર્ષિએ ચોરને કહ્યું: “અમે ગરીબ સાધુ છીએ, દાનના આધારે જીવન વિતાવીએ છીએ. અમારી પાસે ધન કયાંથી?” ચોર ક્રોધથી ઘણો ધંધવાતો હતો, પણ શું કરે?
મહર્ષિએ રામકૃષ્ણસ્વામીને તથા અન્ય ભક્તોને તેમના ઘાની મલમપટ્ટી કરવા કહ્યું, રામકૃષ્ણસ્વામીના પ્રશ્નના ઉત્તરમાં મહર્ષિ હસી પડયા અને બંગમાં કહ્યું કે “મારી પણ પૂજા થઈ છે.'
“મહર્ષિની જાંઘનો ઘા જોઈને રામકૃષ્ણસ્વામીને એકાએક, ક્રોધ આવી ગયો.