________________
ને, જીવનમાં ધર્મ
:::
LI
જીવન-વ્યવહારમાં ધર્મની અગત્ય શી છે, તેને આજે અહીં વિચાર કરવાનું છે. જગત આખું આબાદી, સુખ, શાન્તિ, આનંદ અને સંપત્તિની ઇચ્છા કરે છે, પણ તે મળે શાથી? કારણને વિચાર કઈ કરતું નથી ! કાર્ય જોઈએ છે, પણું કારણ નથી જોઈતું! પણ એ કેમ બને ? ધર્મ સુખનું વૃક્ષ છે, અને સુખ ધર્મનું ફળ છે. ફળ કેને હોય ? ઝાડને હોય. ઝાડ વાવીએ નહિ તો ફળની પ્રાપ્તિ ક્યાંથી થાય? કેરીઓ જોઈએં છે પણ આંબો વાવો નથી. ધર્મનું ફળ મેળવવું છે, પણ ધર્મ આચરો નથી, તે ફળ કેવી રીતે મળે !
તે પાપનું ફળ બરબાદી, દુઃખ, અશાન્તિ, શોક અને દરિદ્રતા છે. જ શુતિ સાવિતા ચોવીસે કલાક પાપમાં રચ્યાપચ્યા રહેવું છે, પાપની પ્રવૃત્તિ કરવી છે, પાપમય જીવન જીવવું છે અને પુણ્યના ફળની આશા રાખવી છે, તે કેવી રીતે બને ? ગમાર પણ એ વિચાર નહિ કરે કે બાવળનાં બી વાવીએ અને આંબો ઊગી નીકળે!
, જીવનમાં પાપનું પરિબળ છે. વાણું, વર્તન અને વાચન મુખ્યત્વે વિલાસ તરફી છે, અને ફરિયાદ કરીએ છીએ કે સુખ મળતું નથી! પણ સુખ આવે કયાંથી ? સુખ જોઈતું હોય તે ધર્મમય જીવન બનાવો; પણ ધર્મની વાત આવે ત્યાં તો કહેશે કે ફુરસદ નથી. પણ યાદ રાખજો કે એક દિવસ તમારે પરાણે-અનિચ્છાએ પણ ફુરસદ