________________
૧૩૮
આમ જાતિ
.. મારી આ વાતની એમના પર કેટલી અસર થઈ તે હું જાણતા નથી પણ એમણે મારી આગળ તે કબૂલ કર્યું કે એ શેતાનને અવાજ પણ હેઈ શકે. દિવ્ય દાણને અભાવ માણસને કે બનાવી મૂકે છે.
જીવનમાં સંયમ હેય, આંખમાં અવિકાર હોય, ઈન્દ્ર ઉપર કાબૂ હોય અને મનમાં મક્કમતા હોય ત્યારે જ દિવ્યતા પ્રાપ્ત થાય છે. અને આવી દિવ્યતાવાળા માનવીના અંતરને અવાજ એ જ અંતરનાદ. •
શિવમંગળ સાધુ થયે, પણ એ એની પ્રિયા ચિંતામણિને ન ભૂલ્યા. એ પ્રત્યેક વસ્તુમાં ચિંતામણિને જ જેવા લાગે. જળમાં, સ્થળમાં, આકાશમાં અને ફૂલમાં પણ એને એની પ્રિયા જ દેખાવા લાગી. ભગવાનની મૂર્તિમાં પણ એ પિતાની પ્રેયસીને જ જેતે. એથી એ ત્રા. એને લાગ્યું, પિતાની દષ્ટિમાં પાપ છે, આંખે પરવશ છે. અને એક દિવસ એણે પોતાની આંખ ફેડી નાંખી. સુરદાસ બન્યું. એને અંતરની આંખે લાધી. - આંખમાં દિવ્યતા ન હોય તે એ ન કરાવવાનું પણ કરાવે. જે દષ્ટિ માણસને હેવાન બનાવે એને તે દષ્ટિ કેમ કહેવાય? વિકૃતિ આવે તે પવિત્ર રૂપને પણ એ પાપભાવથી જુએ, કેઈનું સુખ જોઈ ઈર્ષા કરે, બીજાને આનંદી જેઈ બળ્યા કરે, અને પતે પાપના માગે જાય. આંખે તે તારે, ખાડે આવે તે બચાવે. આંખે હોવા છતાં ખાડામાં પડે તે એના કરતાં તે અધની લાકડી સારી. આંધળો માણસ લાકડીના આધારે ખાડામાં પડતે તે બચે ને?
તમે દેખતા છે. તમે કેઈની સાથે અથડાઈ પડે તે સામે માણસ શું કહે “જુઓ છે કે નહિ?” આંધળે હોય અને
