________________
જીવન શિક્ષણ
૨૦૭ હું તેડવા કરતાં જોડવામાં માનનારે છું, એટલે જે છે, તેમાંથી સારું લેવાનું છે, અને ખરાબને છોડવાનું છે.
તમે જગતને સુધારવા માગે છે ? ભલે સુધારે પણ તમે જ્યાં છે ત્યાંથી શરૂઆત કરે. તમે તમારા ઘેરથી કચરે કાઢવાની શરૂઆત કરો. ઘરને વાળી, કચરે ઘર બહાર લઈ જાઓ. પછી શેરીનો કચરો ગામ બહાર લઈ જાઓ, અને ગામને કચરે દેશ બહાર લઈ જાઓ.દેશને કચરે દુનિયાની બહાર લઈ જાઓ, અને અંતે એને દરિયામાં ફેંકી દે. પણ આજે તે દુનિયા વામમાર્ગે ચાલે છે, ઊંધે માર્ગે ચાલે છે. મને યાદ છે કે દેશમાં લડત ચાલતી હતી ત્યારે કેટલાએ યુવાને હાથમાં ઝાડુ લઈ આખો બજાર વાળી આવતા પણ એની મા માંદી હોય અને ઘરનું આંગણું વાળવાનું હોય તે ના કહી ચાલવા માંડતા. તે વખતે સેવા જાણે ફેશન હતી. - આવા માણસે દુનિયાને કચરે વાળવા નીકળે? એ કચરો પિતાના દેશમાં લાવે, દેશને પિતાના ગામમાં, ગામને પિતાના મહોલ્લામાં અને મહોલ્લાને પિતાના ઘરમાં લાવે. આનું નામ જ વામ–માર્ગ ? હું તે કહું છું કે પહેલાં તમારી જાતને સુધારે. પછી ઘર અને જ્ઞાતિને સુધાર; એ રીતે ચારે બાજુથી સુધારે આવશે તે આપણે ધર્મ, સમાજ અને દેશ જરૂર મહાન અને બળવાન બનશે.
આજની કેળવણી જીવનને માર્ગદર્શક ત્યારે જ બને કે જ્યારે એ કેળવણીને ધર્મનું માર્ગદર્શન હેય. કેળવણીકારે એ ધર્મને આઘે મૂક્યો છે. આવા સંજોગોમાં યુવાનોમાં ધર્મનું તેજ આવે ક્યાંથી? એટલે હવે આ કામ જ્ઞાતિઓએ અને