________________
આત્મ જાગૃતિ.
૧૮૧ આસપાસ રાખ નાંખી. એટલે ડી વારમાં તે ચાલી ગઈ. કીડીઓને લાગ્યું કે અહીં રસ નથી, રાખ છે. રસવૃત્તિને પિષવામાં તે કીડીઓ પણ પાવરધી છે. માણસની વિશિષ્ટતા પિટ ભરવાની વિદ્યામાં નથી. એની વિશિષ્ટતા અંધકારમાંથી પ્રકાશમાં લઈ જાય, એ વિદ્યા પ્રાપ્ત કરવામાં છે. પ્રાચીનકાળમાં શિશુને નાનપણથી જ એવા વિચારમાં ઉછેરવામાં આવતું, જેથી એને આત્મા સદા જાગૃત રહે. નિરાશાજનક કે નિર્માલ્ય વાત એમની આગળ ઉચ્ચારવામાં આવતી જ નહિ.
રામચન્દ્રજી યૌવનને આંગણે રમતાં હતાં તે સમયે ચીનનું સૈન્ય મિથિલા પર ચઢી આવ્યું. જનકે પિતાના મિત્ર શ્રી દશરથ પાસે સહાયતા માગી અને કહેવડાવ્યુંઃ તમારા વીરપુત્ર શ્રી રામ અને લક્ષમણને સત્ય સાથે અમારી વહારે મેકલે. શ્રી દશરથ જરા થંભ્યા, મમતાને લીધે વિચારના વળિયામાં એ અટવાઈ ગયા. એ જંગલી ને કદાવર માણસ સાથે આ બાળકો કેવી રીતે લડી શકશે? છતાં એ બોલ્યા નહિ. મનમાં જ વિચારતા હતા, પણ રામ પિતાને આશય સમજી ગયા. એમણે કહ્યું “પિતાજી! શું સિંહનું નાનું બચ્ચું મોટા હાથીના ગંડસ્થળને ભેદી શકતું નથી? * . બાકર બચ્ચાં લાખ, લાખે બિચારાં,
સિંહનું બચ્ચું એક, એકે હજારો. આ વીરતા ભર્યો ઉત્તર સાંભળતાં જ દશરથને ભ્રમ ટળી ગયો. બને કુમાર ધનુષ્યબાણ લઈ મિથિલા ગયા. શત્રુઓને હરાવી વિજય પતાકા ફરકાવી,ગૌરવપૂર્વક ઘેર આવ્યા.
આ ખમીર કયાંથી આવ્યું? એ બહારથી નથી આવ્યું.