________________
૧૫૬
- હવે તે જાગે ! સાધુઓમાં શ્રેષનું કારણ
અનીતિનું ખાનાર માણસની પ્રકૃતિમાં પણ વિકૃતિ આવે છે. એ સગાભાઈઓ સાથે પણ કલહ કરે છે, વંચના કરે છે. આજકાલ સાધુઓ પણ અંદર અંદર કલહ કરતા હોય છે, કારણ કે એમના પાત્રમાં આ અન્ન પડે એટલે એમની બુદ્ધિમાં વિકૃતિ આવે. નહિ તો સાધુઓમાં વેરઝેર, દ્વેષ, કલહ, કુસંપ હાય શાનાં? એમનામાં તો મિત્રી હોવી જોઈએ, પણ મિત્રીથી ભરેલા સાધુએ આજે કેટલા દુર્લભ છે? સાધુ સાધુને જોઈ દૂર ભાગતા હોય તે જાણજો કે અન્ન તેવું મન છે.
ભગવાન મહાવીરે દીક્ષા લઈ વિહાર કર્યો. પહેલે જ દિવસે એ પિતાના પિતાના મિત્ર એક તાપસના આશ્રમે આવી ચડ્યા. તાપસને જોતાં જ પ્રભુના હૈયામાં પ્રેમની છોળ ઉછળી, એ બન્ને હાથ પહોળા કરી હૈયેહૈયું દબાય એ રીતે એક બીજાને ભેટી પડ્યા.
પ્રભુ તે મહાન સાધુ છે. પેલે સામાન્ય તાપસ છે, છતાં કેવો પ્રેમ? સાધુનું દર્શન એ જ પુણ્ય છે. સાધુએ તે હરતાફરતા (જંગમ) તીર્થ સમા છે, પણ તે કયા સાધુ? જે ત્યાગી હેય, બ્રહ્મચારી હોય, મિત્રીભાવથી છલકાતા હોય, એવા સાધુના નમનથી આપણામાં જરૂર નમ્રતા ને સભ્યતા આવે.
. આજના યુગમાં લોકો બે હાથ જોડીને નમન કરતાં ભૂલ્યા. દંડવત પ્રણામ કરતાં ભૂલ્યા, અને નમસ્કાર પણ ભૂલતા જાય છે. હવે તે દૂરથી–સલામથી (Salute) પતાવે છે. આ યુદ્ધના અનાજથી માણસનું માનસ બગડ્યું છે માણસ માણસથી દૂર ભાગે છે. માણસ એકબીજાને મળે છે તે વચ્ચે અવિશ્વાસને પડદે રાખીને જ મળે છે. માણસના માનસમાં