________________
૧૪૨
હવે તે જાગે!
દિવસે કયાં જુએ? છાપામાં, છાપામાં પિતાના સમાચાર અને ફેટા ન જુએ તે પેટમાં ગોટા જ ઊપડે ને!
દાન એક પ્રકારને વ્યાપાર ન બનવું જોઈએ. દાનવીર પુરુષએ પાલિતાણામાં મંદિરનું નગર ઊભું કર્યું, પણ કયાંય નામ ન મળે. આજ તે એક “પટ' કરાવે તેય અંદર નામ કતરાવે ! અને એકલું પિતાનું કે પોતાના પિતાનું નહિ. પણ ઘરમાં હોય તે બધાનું. શું કીર્તિ ભૂખ ?'
તમે કહેશો: ‘અમે અમારા પિસા આપીએ તે બદલે ન માગીએ?? પણ તમને પૂછું છું કે તમે આ પિસા લાવ્યા ક્યાંથી? ગરીબ પાસેથી ને ? તેં જેમના છે, તેમને આપે છે, તેમાં આટલા શાના કુલાઓ છે ? એક ઠેકાણે ટેકરે છે, એને અર્થ એ જ કે બીજે ઠેકાણે ખાડે પડે છે!
પહેલાંના જમાનામાં સુખી માણસે ઘરમાંથી નીકળતા ત્યારે અપંગ માણસો તેમની વાટ જોઈને બોલતા, લૂલા, લંગડા, આંધળાંઓનું એ પિષણ કરતા, અને ખિસ્સામાં સોના મહેરે પણ રાખતા.જરૂરિયાતવાળા સારા માણસને જોઈ સેના મહારથી પણ ખીસું ભરી દેતા. એવા દાતાઓ ગયા. આજ તો કેવા રહ્યા છે, તે કવિ કહે છે – . “દાતા દાતા મર ગયે, રહ ગયે મમ્મીચૂસ,
લેને મેં કુછ નહિ, લડને મેં મજબૂત. આજ તો મોટરોનો મહિમા જાગે છે. મોટરની આગળ કેઈગરીબ આવેતે કચરાઈમરે. અને પાછળ પડતો ધુમાડાના ગોટા મળે. ગરીબો ધનિકે પાસે આશા ન રાખે તે કોની પાસે રાખે? કેઈ ગરીબ શ્રીમંતના બંગલા પાસે જાય તે ભે