________________
હવે તેા જાગા
પણ તેને નિર્ભીય ઊંડે ઊંડે વેદનાના
૧૨૨
ત્યારે તે અનેક સાધના હોવા છતાં આનંદ મળતા નથી. અને કેટલીકવાર તેા દંશથી માણસ પીડાતા હોય છે.
અહી ભગવાને વાચન કરતાં શ્રવણ એટલા માટે કહ્યું કે, એથી ચારિત્રશીલ પુરુષના સાનિધ્યને લાભ મળે. એની વાણીમાંથી નીતરતી ચારિત્ર્યની ઉષ્મા શ્રોતાના હૈયાને ભરી દે.
શિયાળામાં અગ્નિ પર લખેલ વિવેચન વાંચવાથી ઉષ્મા નથી મળતી, પણ અગ્નિના સાનિધ્યથી જ ઉષ્મા મળે છે, તેમ પુસ્તકના વાચન માત્રથી આપણામાં પરિવન નથી આવતું, પણ ચારિત્ર્યવાન પુરુષોની ઉપાસનાથી આપણા જીવનમાં ત્યાગની ભાવના આવે છે. અને એ આદશ માનવીની છાપ, ઉપદેશની સાથે સાથે આપણા હૈયા પર અકિત થાય છે.
અહી... એક વાત ખૂબ સૂચક છે. આપણે જેને સાંભળીએ તે ત્યાગી હોવા જોઈ એ. ત્યાગી એટલે માત્ર કપડાં બદલાવીને બેઠેલા નહિ, પણ નિઃસ્પૃહી ને સયમી. એવા નિઃસ્પૃહી પુરુષના મુખમાંથી નીકળેલ વાણી નિ`ળ જળનું કામ કરે છે. પાણીથી જેમ શરીરના ને વસ્ત્રાને મળ દૂર થાય છે, તેમ આવી વાણીથી આપણા આત્મા પર ચઢેલા મળના ક્ષય થાય છે.
ત્રીજુ` મ`ગળ તે શ્રદ્ધા. શ્રદ્ધા. એ માનવીનું પરમ ધન છે. માણસ પાસે જો શ્રદ્ધાની મૂડી હાય તા જ એ જીવનમાં પ્રગતિ કરી શકે છે. જ્યારે શ્રદ્ધા ખૂટે છે, ત્યારે માનવપ્રગતિ થંભે છે. જીવનના વિષમ ને વિકટ પથમાં માણસ શ્રદ્ધાના પાથેયથી જ આગળ વધી શકે છે, બુદ્ધિ કુ ંઠિત થાય છે,