________________
માનવતાનાં સોપાન
૧૧૭ નહિ, પણ ખાતા –જેનું મળે તેનું ખાધે જ જઈએ.
- ભગવાન બધુંય જાણે છે. શું કર્યું, શું કરે છે ને શું કરશે. બધુંય જાણવા છતાં એનાથી ભય નહિ. ખૂન કરીને ગયેલે પૂની પણ દયા માટે પ્રભુ પાસે જાય તે પ્રભુ સભા વચ્ચે એમને કહે કે “અલ્યા ખૂની !તું અહીં કેમ આવે?' એ કરુણાસાગર તો એના ઉપર પણ ક્ષમા અને અભયની દષ્ટિ જ નાખવાના. એટલે પાપી પણ એમની પાસે ભય વિના જઈ શકે છે.
જ્યારે તમારી દશા કેવી છે? કેઈકની જરાસરખી ય વાત જાણતા હો, તે દમ મારતા ફરઃ કહી દઈશ હોં, હું તારું બધું ય જાણું છું. તારી ચાટી મારા હાથમાં છે, એમ કહેતા જાઓ ને તમારે સ્વાર્થ એમની પાસેથી કઢાવતા જાઓ. તરવાર જેવી તીખી વાણું હોય, ખાબેચિયા જેવું મુદ્ર હૃદય હોય, કાગડા જેવી દેષ ગષક દષ્ટિ હોય, અને શિયાળ જેવી વાર્થસાધુ બુદ્ધિ હોય, એવા માણસે અભયદાનને જીવનમાં કઈ રીતે લાવી શકે? એવા માણસનું મન પ્રાણી માત્રના કલ્યાણમાં રમે એમ તમને લાગે છે? એવા માણસો માટે તો એમ જ કહેવાય કે બીજાનું ભલું ન કરે તે કાંઈ નહિ પણ કોઈનું બૂરું ન કરે તે ય સારુ
અભય માટે જોઈએ અર્પણનું શૌર્ય, ધર્મભાવથી તરબળ હૃદય, નિર્ભય સત્યમિત વક્તવ્ય, અને હૈયાની ઉત્કટ ઉદારતા-આ ગુણો આવે ત્યારે માણસ દાતા બને છે. જેણે સાચા દાનને ઇતિહાસ સર્જ્યો છે, તે આવા ગુણોવાળા હતા. એટલે જ આ સુભાષિતમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આવા પ્રકારના દાતો હોય કે ન પણ હોય ! નહિ તે ભાવ વિના