________________
જ્ઞાનસાર
- ૨૫
મિત્રો, મિત્રો ન રહ્યા; મારી કોને પડી છે. હું કેવી રીતે સહન કરું છું એ તો હું જ જાણું છું, એમ વિચારી ભર્યા ભર્યા કુટુંબ વચ્ચે એકલતાને અનુભવ કેટલાયને થતા હોય છે.
પણ એ એકલતા કેવી છે ? ઘેડે ચંદી ખાતાં ખાતાં કાંકરે આવે અને ચમકી જાય. બે ઘડી ચાવવાનું બંધ કરી દે. જીભ ફેરવીને કાંકરે કાઢી પાછે ચંદી ખાવા મંડી જાય. પછી એને યાદ પણ ન આવે કે કાંકરે આવ્યા હતા.
એવી રીતે કોઈકવાર તમને સંસાર કડવો લાગે, દુઃખથી ભરેલો લાગે અને વૈરાગ્ય આવે, પણ જ્યાં એ કાંકરે નીકળી ગયા એટલે પાછો હતે તે ને તે. પૂછો કે કાંઈ થયું હતું ? નહિ, એ તો બધું ભુલાઈ ગયું. ભુલાઈ ગયું એનો અર્થ એ નથી કે ફરીથી નહિ આવે. - સંસારમાં સુખ કરતાં દુઃખ વધારે છે. જેમ પૃથ્વીમાં જમીન કરતાં પણ વધારે છે એમ સંસારમાં સુખને ભાગ
ડે છે; દુઃખને ભાગ મટે છે. એ ગમે ત્યાંથી છાલક મારને આવી જાય છે. એટલે જ સતત જાગૃતિમાં રહેવાનું છે, સ્વસ્થતાથી વિચાર કરવાનું છે.
જે બહારની પૂર્ણતા રૂપે પ્રસિદ્ધિ અને પદાર્થો મળ્યાં છે એ ભલે મળ્યાં, વાંધો નથી; પણ હું એનાથી અલિપ્ત રહું એમ જાગૃત રહેવું જોઈએ. અલિપ્ત રહીશ તે સુખના દિવસમાં આનંદથી રહી શકીશ અને દુઃખના દિવસમાં મુંઝાઈશ નહિ એવા કપરા સમયમાં પણ સ્વસ્થતા ટકી રહેશે. આ તરંગ વગરના સ્થિર સરેવરનાં શાંત પાણી, બિલેરીના કાચ જેવાં પારદર્શક હોય. એના કિનારે બેસે તેય
