________________
૧૨
જ્ઞાનસાર
કે કરાડાધિપતિ અને અખજોપતિની આંતરિક દુનિયામાં તમને પ્રવેશ મળતા નથી. અંદર જાએ, ઊંડા ઊતરા, અંદર એકબીજા માટેની લાગણીઓનું વિશ્લેષણુ કરા, એકબીજા માટે ઊભું થતા તિરસ્કાર જુએ અને સ્વાર્થની લૂટાલૂંટ જુએ તેા લાગે કે આપણે ખરાખ નથી; પણ લક્ષ્મી, સત્તા અને પ્રભુતા આવીને માણસનાં મનને જુદાં પાડી નાખે છે.
માણસા કદી ખરાબ નથી. જેવા ગરીબ હેાય એવા જ શ્રીમંત હાય. માણસા ખધા સરખા જ છે. દોષ માણસ કરતાં વસ્તુના વધારે છે. જે વસ્તુ આપણી પાસે આવે છે એ વસ્તુને લીધે જીવનમાં વિષ આવી જાય છે. કેટલીકવાર સામાન્ય સ્થિતિમાં જે સુખ હોય છે, એ વસ્તુએ ભેગી થતાં ચાલ્યું જાય છે. વસ્તુ તરફ સહુ કેન્દ્રિત થાય પછી વ્યકિત તરફ્ કૈાનું લક્ષ જાય ?
બહારથી આણેલી પૂર્ણતા પછી એ રૂપની હોય, સત્તાની હાય, ડિગ્રીની હાય કે પઢવીની હાય-એ ઉપાધિરૂપ છે. મનમાં સતત ચિંતા રહે, હરીફાઈ કરીને એમાં કાઈ આગળ નીકળી ન જાય એની જ ચિંતા રહે. આ ચિંતાને લીધે બહારની પૂણતાને માગી લાવેલાં ઘરેણાં જેવી કહી છે.
પણ માણસની સ્વાભાવિક પૂર્ણતા, અંદરની પૂર્ણતા એ જાતિવČત રત્નની પ્રભા જેવી છે, જાતિવત રત્નના ચૂરેચૂરા કરો, કટકા કરા પણ દરેક કટકાની અંદર જાતિવત રત્નની કાંતિ, વિભા ભરેલી જ હેાય છે. અંતરના ગુણાની પૂર્ણતા આવી જ છે.
માણસની પાસે જે આત્મિક જ્ઞાન છે, એ ભાડૂતી કે માગી લાવેલું નથી, કેાઇએ આપ્યું પણ નથી અને કોઈ ચારી જાય એમ પણ નથી.
