________________
એક પ્રમાણિક કરુણ કથા
એ દાદર ઉતર્યો ત્યાં સુધી હું એની પાછળ જોઈ જ રહ્યો. મને એક જ વિચાર આવતો હતો. ગરીબીમાં પણ આવું અપૂર્વ ખમીર હોઈ શકે છે! શું માનવીની અદીનતા ગરીબીને ગળી જતી હશે ? આમ વિચાર કરતાં થોડી રાહ જોઈ પણ તે ગમે તે ગયો જ. રાત્રે મોડે સુધી પણ એ જ્યારે ન આવે ત્યારે મારી ધીરજ ખૂટી ગઈ. મને થયું કે આ તે દગ નિકળ્યો. મને બનાવી ગયે, અદીનતાને નામે!
એ વાતને આજે ત્રીજો દિવસ છે. કપડાં બદલાવી હું બહાર ફરવા જવાની તૈયારી કરી રહ્યો છું તેવામાં હોટલના એક (બોયે) નોકરે આવી ખબર આપી “શેઠ ! આપને કોઈ નાની છોકરી મળવા માંગે છે.”
આ સાંભળી, હું વિચારમાં પડી ગયો. આ અજાણ્યા શહેરમાં મને વળી મળવા કોણ આવ્યું હશે ? અને એમાં વળી નાની છોકરી ? એ વળી કોણ હશે ? મને થયું, જેઈશું એટલે ખબર પડશે. મેં કહ્યું ઉપર આવવા દે.”.
થોડી વારમાં નેકર, એ છોકરીને લઈ ઉપર આવ્યો. ધારીને જોતાં જણાયું કે આ તે પેલા ફેરિયાની બહેન જેવી જ લાગે છે કે
- ફાટયાં-તૂટયાં લૂગડાં, વિખરેલા વાળ, આંસુભીની આંખે અને શોથી છવાયેલું મેં જોઈ, મારા હૈયામાં આશ્ચર્યમિશ્રિત દયાનું ઝરણું વહેવા લાગ્યું. હું. પૂછવા જતો હતો એટલામાં એણે જ પૂછયું
બેન્ગલોરથી તમે આવ્યા છે ને ? મારા ભાઈ પાસેથી કેરીઓ તમે જ વેચાતી લીધી હતી ને? લે, આ છે રૂપિયા. હવે મારા ભાઈ આવી શકે તેમ નથી, એ તે પહોંચી ગયે પ્રભુને ધામ!” - આ હદયદ્રાવક વિચિત્ર ઘટના સાંભળી, મારું હૃદય કંપી ઉઠયું. સંકલ્પવિકલ્પના તરંગથી હૈયું છલકાવા લાગ્યું. આશ્વાસન આપી મેં એ બાળાને નમ્રતાથી પૂછયું–“બહેન ! રડ મા. તારા ભાઈને શું થયું? અને શાથી મરી ગયે? તે જરા મહેરબાની કરી જણાવીશ!