________________
નગરાજ હિમાલયની ઘનઘેર તઘટાવાળી ખીણમાં નરપાલ ધનપાલે એકદા જીનીવાસ કર્યો.
એ રઢિયાળી રાત્રિમાં નિદ્રાદેવીના હૂંફાળા ખેાળામાં શયન કરતાં ધનપાલના મુકુટમાંથી કોહિનૂર હીરો સરી પડે.
પ્રભાતે ધારા ભણી પ્રયાણ કરતા ધનપાલે કોહિનૂરને ખૂબ શેળે. પણ તે ન મળે તે ન જ મળે. આખરે દુઃખી બનેલા ભૂપતિએ આગેકૂચ કરી ....
સોહામણું સાંજને સમય હતે. સરિતા મધુર કલરવ કરતા પૂર્વ ભણી ધસી રહી હતી. સૂર્યને સુવર્ણવર્ણ સધ્યાવર્ણ સાથે સવર્ણ બન્યો હતો, ત્યારે પેલાં કોહિનૂર . પાંદડાઓમાં છૂપાઈને - હળવાં કિરણો ફેંકી રહ્યો હતો '
- લાકડાને ભારે લઈ જતાં કોઈ વનેચર ભીલની દષ્ટિને આ કિરણોએ આંજી નાખી ! હવે એ હાથમાં ઝાલ્યા શાને રહે ? ભારે ફગાવી, કૂદકો મારી, એ હીરા પાસે દોડી આવ્યો.
હીરાને હાથમાં લેતાં વનેચરને વિચાર આવ્ય–આ તે ખાવા લાયક કોઈ અદષ્ટપૂર્વ અપૂર્વ કુળ લાગે છે, એમ જાણી એને મેંમાં મૂક્યો, ચૂસ્ય પણ સ્વાદ નહિ, ચગળા પણ ગળે નહિ, ચા પણ ચવાણે નહિ, દાંતથી ભાંગવા લાગે પણ ભાંગ્યું નહિ. એમ કરતાં ઊલટો એ અભાગીને દાંત તૂટી ગયો અને વહી લોહીની ધારા. ક્રોધથી ધમધમતે વનેચર, કોહીનુરને મોઢામાંથી કાઢી. એની સામે ટગર-ટગર ઘણીવાર સુધી જોઇ, બેલી ઉઠેઃ
“ઓ કઠણુ પાણિયા !તું શોભીત છે, સુંદર છે, ચિત્ર-વિચિત્ર રંગથી ચકચક્તિ છે, પણ મારે કામને તો તું નથી જ. તને ચૂસ્ય તે સ્વાદ નથી. ચગળા પણ પિગળે નહિ. ચાલે તે ચવાણે નહિ. તેડવા ગયો તે મારા દાંત તૂટી ગયે. માટે તારા જેવા કમ
