________________
મેંગ્ ધાતુમાંથી બનેલા ‘ભક્ત' શબ્દ જો કે પોતાના નામ સાથે જોતાં સતિ હર્ષોં થાય છે, પણ એ શબ્દના અર્થમાં રહેલા ગામ્ભીય પોતાના જીવનમાં ઉતારતાં માનવને ગ્લાનિ થાય છે! તેથી પહેલાં જે પુનિત જેવા ગણાતા ' 2 ભક્ત શબ્દ આજે ઉપહાસને પાત્ર
અનતા જાય છે !
કાઇને કહા કે ભક્તરાજ” તે સાંભળનાર એ બિરુદ સાંભળી પ્રસન્ન બનશે, ભલેને પછી એ પાપી કાં ન હોય. ભલેને પછી તેણે કાઈ સિ મન્દિર કે ધસ્થાનનું પગથિયું પણ જોયુ ન હોય, તો ય ભક્તરાજનું બિરુદ તો ગમશે જ. પાપી કે અધર્મી શબ્દ પોતાના નામ સાથે જોડતાં કદી કાઇને ગમતું નથી. આવુ પરિણામ એ આવ્યું કે—સાચો ભક્ત જગની દ્રષ્ટિથી અદ્રશ્ય રહ્યો અને કહેવાતા ભક્તવ લેાકની આંખમાં કાંકરીની જેમ ખુખેંચવા લાગ્યા. અન્તે કહેવાતા ભક્તોના વિચિત્ર આચારવિચાર જોઈ, આજના યુગના યુવા એના ભણી આંગળી ચીંધી સાચા ભક્તની પણ ઠેકડી કરવા લાગ્યા !
આવા જ એક બનાવ પ્રાચીન સાહિત્યમાં નજરે પડે છે— પૃથ્વીના કાઈ એક વિશાળ પ્રદેશ પર એક બુદ્ધિશાળી ને શ્રદ્ધાળુ રાજા રાજ્ય કરતા હતા. ન્યાય અને નીતિથી રાજ્ય કરતા તે નૃપતિ પોતાના કવ્યુ માટે સદા ચેત રહેતા. સમયે સમયે પેાતાને શું શું કરવું ? તેની સાચી સલાહ કાઈ ને કાઈ સાચા ત્યાગી પાસેથી લેતા હતા. ત્યાગી વિના સાચી સલાહ આપે પણ કાણુ ?
એક વખત રાજા પોતાના રસાલા સાથે ઉપવન ભણી સંચરી રહ્યો. તેવામાં વનમાંથી નગર ભણી આવતાં કાઇ એક તેજસ્વી