________________
હારની જિત
૧૨) માટે હેરાન થવું પડ્યું. પણ દુષ્ટ, તું માર્ગ પણ ઈ ન આવ્યો ?” આમ કહી ક્રોધથી ધમધમતા ચંડકે ડંડાથી એના માથા પર પ્રહાર કર્યો. જાત પર કાબૂ ખે તેનું નામ ક્રોધ ! ક્રોધ આવે ત્યારે જ્ઞાની અને અજ્ઞાનીનું અત્તર મટી જાય છે. બંને એક જ કોટિના! તાજે જ લેચ કરેલો હવે, માથું આવ્યું હતું, દંડનો જરાક પ્રહાર થતાં જ એકદમ માથામાંથી લોહી ધસી આવ્યું. કોણ જાણે લેહી જ એના જીવનની દિશા પલટાવવા નહિ પ્રગટયું હોય !
આ ઘા વાગવી છતાં ધનપાલ શાન્ત જ રહ્યો. એ વિચારવા લાગેઃ “હાય રે! હું કે ઉપદ્રવી ! આ મહાભાગ્યશાળી આચાર્ય સાધુ સમુદાયમાં શાન્તિથી સંયમ જીવનમાં વિહરી રહ્યા હતા. મેં આવી આમને અન્જારી રીતે ઉપાડયા, અને મુશીબતની ઊંડી ખાડીમાં ઉતાર્યા આ પાતકમાંથી હું મુકત કઈ રીતે થઈશ ? ક્યાં એ ભક્તિભર્યા હૈયે આ-જન્મ સેવા કરનારા પવિત્ર શિષ્ય અને ક્યાં હું પ્રથમ દિવસથી જ પીડા આપનાર અધમ શિષ્ય ? હવે હું ખૂબ સંભાળીને ગુશ્રીને દોરું કે જેથી આમને જરા પણ વ્યથા ન થાય !” આમ ગુશ્રીનું ભલું ઇચ્છતે અને આત્માને ધિકારતે એ
ખૂબ સંભાળપૂર્વક ચાલવા લાગે એનું મન પવિત્ર ઊર્મિઓમાં - વારંવાર ડૂબકી મારવા લાગ્યું. પશ્ચાત્તાપના પવિત્ર ઝરણામાં એ ફરી ફરી સ્નાન કરવા લાગ્યો. કર્મને મેલ એના આત્મા પરથી નીકળી ગયો. જીવનમાં અંતરાય કરતું અંધારું દૂર થયું. પ્રકાશ - ઝળહળી ઉઠ્યો. અને અનંત જ્યોતથી પ્રકાશને કેવળજ્ઞાનને દિપક એના હૈયામાં પ્રકાશી ઉઠે
'પૂર્વનાં દરબારના દરવાજા ઊષા બોલી રહી હતી. સૂર્યના આગમનની તૈયારીઓ થઈ રહી હતી. લંગડે અરુણ ચારે બાજુ કુમકુમ વેરી રહ્યો હતો. પંખીઓ સ્વાગતનાં ગીત લલકારી રહ્યાં હતાં. એવામાં સૂર્યને રથ-સૂર્યનારાયણના ઘડાનો ખરીથી ઊડેલી પ્રકાશની ધૂળના ગોટે ગોટા ઉડાડત–દેખાણે. એ પ્રકાશના ગોટા