________________
ગ્રંથકારશ્રીનો સંક્ષિપ્ત પરિચય
બુદ્ધિશાલી જસવંતકુમારઃ- ઉત્તર ગુજરાતમાં અણહિલપુર પાટણની નજીક આવેલ કનોડું ગામમાં નારાયણ નામના એક જૈન વણિક હતા. એમની પત્નીનું નામ સૌભાગ્યદેવી હતું. આ દંપતીને જશવંતકુમાર અને પદ્મસિંહ નામે બે પુત્રો હતા. બંને બુદ્ધિશાલી હતા. તેમાં પણ જશવંતકુમાર ખૂબરું બુદ્ધિશાલી હતો. એકવાર સૌભાગ્યદેવીએ ભોજનનો સમય થવા છતાં ભોજન કર્યું નહિ. આથી જશવંતે પૂછ્યું: મા ! તું ભોજન કેમ કરતી નથી ? માતાએ કહ્યુંઃ ભક્તામર સ્તોત્ર સાંભળ્યા વિના ભોજન ન કરવાનો મારો નિયમ છે. દ૨૨ોજ ગુરુના મુખે ભક્તામર સ્તોત્ર સાંભળ્યા પછી ભોજન કરું છું. પણ આજે અતિશય વર્ષાદના કારણે ઉપાશ્રયમાં જઇ શકાયું નથી. એથી ભક્તામરનું શ્રવણ થયું નથી. આ સાંભળી જશવંતે કહ્યુંઃ મા ! હું દરરોજ તારી સાથે ભક્તામર સાંભળવા આવું છું. આથી મને ભક્તામર યાદ છે. આમ કહીને તેણે સંપૂર્ણ ભક્તામર અત્યંત શુદ્ધિપૂર્વક સંભળાવ્યું. આવો હતો બુદ્ધિશાલી જશવંતકુમાર ! આવી હતી તેની સ્મરણશક્તિ !
જસવંતકુમારમાંથી યશોવિજયઃ- પૂ. શ્રી નય વિ. મ. આદિ મુનિઓ વિ. સં. ૧૬૮૭નું ચોમાસુ ‘કુણઘેર’... ગામમાં કરીને ‘કોડું' ગામમાં પધાર્યા. ત્યાં થોડો સમય તેઓશ્રીએ સ્થિરતા કરી. આ વખતે સંતાનોમાં ધાર્મિક સંસ્કારો આવે એ માટે સૌભાગ્યદેવી પોતાના બંને બાળકોને જિનમંદિરમાં અને ઉપાશ્રયમાં મોકલતી હતી. બંને બાળકો દ૨૨ોજ ગુરુ પાસે આવીને ધાર્મિક સૂત્રો કંઠસ્થ કરતા હતા. ગુરુને આહાર-પાણી માટે પોતાના ઘરે લઇ જતા હતા. આથી બંને બાળકો ગુરુના નિકટના પરિચયમાં આવ્યા. પરિણામે જશવંતકુમા૨માં દીક્ષાની ભાવના થઈ. પૂ. શ્રી નય વિ. મહારાજે તેની આ ભાવના તેના મા-બાપને જણાવીને આ બાળક દીક્ષા લેશે તો મહાન શાસનપ્રભાવક થશે વગેરે કહ્યું. બંનેએ સહર્ષ દીક્ષાની અનુમતિ આપી. વિશેષ શાસનપ્રભાવના થાય એ હેતુથી પાટણમાં દીક્ષા આપવાનો નિર્ણય કર્યો. સ્વબંધુને સંયમ માર્ગે જતો જાણીને પદ્મસિંહને પણ દીક્ષાની ભાવના થઇ. માતા-પિતાએ તેને પણ સહર્ષ દીક્ષાની અનુમતિ આપી. બંનેની વિ. સં. ૧૬૮૮માં પાટણમાં મહોત્સવપૂર્વક દીક્ષા થઇ. આ વખતે જશવંતની વય લગભગ ૯-૧૦ વર્ષની હતી. પદ્મસિંહ એનાથી થોડો નાનો હતો. દીક્ષામાં બંનેનું અનુક્રમે ‘યશોવિજય’ અને ‘પદ્મવિજય’ એવું નામ રાખવામાં આવ્યું.