________________
ગાથા-૫૦
૬૬
' યતિલક્ષણ સમુચ્ચય પ્રકરણ
કારણ જ હોય, બાહ્ય પ્રવૃત્તિ તો તે ભાવના સંપાદનમાં જ ઉપયોગી રહી. એટલે તેવા ભાવની સ્વતઃ વિદ્યમાનતામાં બાહ્યપ્રવૃત્તિ ન પણ હોય તો પણ साध्यसिद्धि थqli sis 423तुं नथी. ॥ ८० ॥ (४७-४८-४९) निरुओ भुज्जरसन्नू, किंचि अवत्थं गओ असुहमन्नं ॥ भुंजइ तम्मि न रजइ, सुहभोअणलालसो धणि ॥५०॥ नीरुजो भोज्यरसज्ञः किं(कां)चिदवस्थां गतोऽशुभमन्नम् ॥ भुनक्ति तस्मिन्न रज्यते शुभभोजनलालसो दृढम् ॥ ५० ॥
नीरुजो-ज्वरादिरुजारहितो भोज्यानि-खण्डखाद्यादीनि तेषां रसमास्वादविशेषं जानातीति भोज्यरसज्ञः, कामप्यवस्थां-दुष्कालदारिद्र्यादिदशां गतः-प्राप्तः सन्नशुभमनिष्टमन्नं भोजनं भुञ्जानो न तस्मिन्नशुभान्ने रज्यति-गृद्धिमुपैति । . तथाहि संभवत्येतत् कदाचित् .
सुहभत्तलालिओवि हु, दुक्कालदारिद्दभिदुओ पुरिसो । भक्कडयभरुट्टाई, भुंजइ तह कंडुयं कंटिं ॥ १॥ कड्डयरसं च गुयारं, अरणिदलाई कुडिझराईयं । भुञ्जइ जणो छुहत्तो, तरुछल्ली हिल्लिझिल्लाइ ॥ त्ति ॥ ...
नचासौ तेषु गृद्धिमाधत्ते शुभभोजनलालसो-विशिष्टाहारलम्पटो 'लक्याम्येतां कुदशां ततः सुभिक्षं प्राप्य पुनरपि शोभनमाहारं भोक्ष्ये इति मनोरथवान् ‘धणियंति बाढमिति।. (धर्मरत्न प्र. गा. ९२)
નિરોગી અને ભોજ્ય (=ખાવા યોગ્ય) વસ્તુના રસનો જાણકાર પુરુષ દુકાળ-દરિદ્રતા વગેરે કોઈક વિષમ અવસ્થાને પામેલો હોય ત્યારે અનિષ્ટ અન્નનું ભોજન કરે, આમ છતાં “આવી દુર્દશાને ઓળંગીને ફરી પણ સારા આહારનું ભોજન કરીશ” એવા પ્રબળ મનોરથવાળો તે અનિષ્ટ ભોજનમાં मासति २तो नथी. [५०] |
(અહીં ટીકામાં આવેલી બે ગાથાઓનો અર્થ લખ્યો નથી. કારણ કે તેમાં આવેલા કેટલાક શબ્દો અત્યંત પ્રાચીન કાળના હોવાથી શબ્દાર્થ સમજમાં આવ્યો નથી. ભાવાર્થ તો મૂળગાથાના અર્થમાં આવી ગયો છે.)
