________________
गाथा-२३-२४
૪૨
તિલક્ષણ સમુચ્ચય પ્રકરણ
મંદતામાં પણ થાય છે. [૨૧] ઉત્તર- માર્ગાનુસારિણી ક્રિયાથી કર્મોની લઘુતા થયે છતે ભાવચારિત્ર પ્રગટ થાય છે. તેથી ભાવચારિત્ર માર્ગાનુસારિણી ક્રિયાથી થયું છે. અને તે ભાવચારિત્ર ગુણોનું બીજ છે. માટે ક્રિયા વ્યવહારથી ભાવચારિત્રનું લિંગ કહેવાય છે. નિશ્ચયથી તો સમ્યજ્ઞાન વગેરેથી યુક્ત માર્ગાનુસારિણી ક્રિયા ભાવચારિત્રનું લિંગ છે. [૨] नाणाइविसेसजुअं, ण य तं लिंगं तु भावचरणस्स ॥ तयभावे तब्भावा, मासतुसाईण जं भणियं ॥२३॥ गुरुपारतंतनाणं, सद्दहणं एयसंगयं चेव ॥ इत्तो उ चरित्तीणं, मासतुसाईण णिद्दिष्टुं ॥२४॥ ज्ञानादिविशेषयुतं न च तल्लिङ्गं तु भावचरणस्य ॥ तदभावे तद्भावान्माषतुषादीनां यद् ‘भणितम् ॥२३॥ गुरुपारतन्त्र्यज्ञानं श्रद्धानमेतत्सङ्गतमेव ॥ .. इतस्तु चारित्रिणां माषतुषादीनां निर्दिष्टम् ॥२४॥
વિશિષ્ટ જ્ઞાનાદિથી યુક્ત જ માર્ગાનુસારિતા ભાવચારિત્રનું લિંગ છે. એમ ન કહેવું. કેમ કે માષતુષ વગેરે મુનિઓને વિશિષ્ટ જ્ઞાનાદિ ન હોવા छतi माक्यारित्र तुं. मा विशे (पंयामi) प्रयुं छे 3-[२३] .
___ यत एताभ्यां विना चरणं न श्रद्धेयं ततो विशिष्ट श्रुतवर्जितानामपि चरणवतां कथंचिज्ज्ञानाद्यस्तीति दर्शयन्नाह-'गुरुपारे' त्यादि, गुरुपारतन्त्र्यंज्ञानाधिकाचार्यायत्तत्वं यत्तज्ज्ञानं-बोधो, विशिष्टज्ञानविकलानामपि गुरुपारतंत्र्यस्य ज्ञानफलसाधकत्वात्, यदाह-"यो निरनुबन्धदोषात् श्राद्धोऽनाभोगवान् वृजिनभीरुः । गुरुभक्तो ग्रहरहितः सोऽपि ज्ञान्येव तत्फलतः ॥१॥ चक्षुष्मानेक: स्यादन्धोऽन्यस्तन्मतानुवृत्तिपरः। गन्तारौ गन्तव्यं प्राप्नुत एतौ युगपदेव ॥२॥" तथा श्रद्धानं च-सम्यग्दर्शनं च एतत्संगतं-गुरुपारतन्त्र्यरूपज्ञानोचितं निर्दिष्टमिति संबन्धः, ज्ञानानुरूपत्वाच्छ्रद्धानस्य, चैवशब्दः समुच्चयार्थो योजितश्च, 'एत्तो उ' त्ति यतो ज्ञानदर्शनाभ्यां विना सामायिकं न केषाञ्चिद्भवत्यत एव चारित्रिणां