________________
યતિલક્ષણ સમુચ્ચય પ્રકરણ
૧૦
ગાથા-૬
તરીકે ન સ્વીકારે. શ્રુતજ્ઞાન અપ્રમાણ થતાં સઘળી ય ક્રિયાનો વિનાશ થવાનો પ્રસંગ આવે. કારણ કે શ્રુત વિના છદ્મસ્થોને કોઈ ક્રિયાનું જ્ઞાન ન થાય.” (પિંડ નિ. ગા. ૫૨૪).
વળી આગમ વિદ્યમાન હોવા છતાં આચરિતને પ્રમાણ કરવામાં આગમની લઘુતા સ્પષ્ટ જ છે.
ઉત્તરપક્ષ- આ આ પ્રમાણે નથી, અર્થાત્ પૂર્વપક્ષમાં જે વિગત જે પ્રમાણે કહી છે તે વિગત તે પ્રમાણે નથી. કેમકે પૂર્વપક્ષ કરનારને આ (=ો નામનીરૂં એ) સૂત્રના અને અન્ય શાસ્ત્રોના વિષય વિભાગનું જ્ઞાન નથી. તે વિષય વિભાગ આ પ્રમાણે છે – આ સૂત્રમાં માર્ગની વ્યાખ્યામાં સંવિગ્નગીતાર્થ કહ્યા છે. સંવિગ્નગીતાર્થો આગમનિરપેક્ષ આચરણ ન કરે.
પ્રશ્ન- સંવિગ્નગીતાર્થો કેવું આચરણ કરે ?
ઉત્તર- જેમ જે ઔષધ કરવાથી રોગ મટે તે ઔષધ રોગ નાશનો ઉપાય છે = રોગ નાશ માટે તે ઔષધનો ઉપયોગ કરાય છે, તેમ જ અનુષ્ઠાનથી રાગાદિ દોષો ઘટે અને પૂર્વે બાંધેલાં કર્મોનો ક્ષય થાય તે અનુષ્ઠાન મોક્ષનો ઉપાય છે=મોક્ષ પ્રાપ્તિ માટે તે ઉપાય કરવો જોઈએ. ઉત્તમ વૈદ્યશાસ્ત્રમાં કહ્યું છે કે “દેશ, કાલ અને રોગને આશ્રયીને તેવી સ્થિતિ સર્જાય છે કે જેમાં ન કરવા જેવું કરવા લાયક બને, અને કરવા જેવું કાર્ય છોડવું પડે.” - ઈત્યાદિ આગમ વચનને યાદ કરતા સંવિગ્નગીતાર્થો દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાળભાવ-પુરુષ વગેરેના ઔચિત્યનો વિચાર કરીને સંયમવૃદ્ધિના કાર્યમાં સંયમવૃદ્ધિ થાય એ માટે) કંઈક આચરે છે. તે આચરણને અન્ય પણ સંવિગ્નગીતાર્થો પ્રમાણ કરે છે. આથી સંવિગ્ન ગીતાર્થોનું આચરણ માર્ગ કહેવાય છે. તમોએ કહેલા અન્ય શાસ્ત્રો તો અનુચિત પ્રવૃત્તિ કરનારા અસંવિગ્નગીતાર્થલોકને આશ્રયીને પ્રવર્તેલા છે = કહેલા છે. તેથી તે શાસ્ત્રોની સાથે સંવિગ્નગીતાર્થના આચરણનો વિરોધ કેવી રીતે સંભવે ? અર્થાત્ ન સંભવે.
પાંચ પ્રકારનો વ્યવહાર તથા “આગમ અપ્રમાણ બને” એવી આપત્તિ પણ ન આવે, ય. ૨
