________________
ગાથા-૧૫૭-૧૫૪
૧૯૨
યતિલક્ષણ સમુચ્ચય પ્રકરણ
मूढोऽस्य त्यागे एतैर्गुणैर्वञ्चितो भवति । एकाकिविहारेण च, नश्यति भणितं चौघे (ओघनिर्युक्तौ) ॥१५२॥
મૂઢ જીવ ગુરુકુલવાસનો ત્યાગ કરીને આ ગુણોથી વંચિત રહે છે. તથા એકાકી વિહાર કરવાથી ગુણો નાશ પામે છે. આ વિષે ઘનિર્યુક્તિમાં (नीय प्रभार) युं .
વિશેષાર્થ - ગુરુકુલનો ત્યાગ કરવામાં ગુરુના સંસર્ગથી સાધી શકાય તેવા વેયાવચ્ચ, તપ, જ્ઞાન, ચારિત્રશુદ્ધિ વગેરે ગુણોનો નાશ થાય. તથા ગુરુની ઉપાસના ન કરવાથી સંવિગ્નોની સામાચારીમાં પ્રવીણતા ન આવે. આથી સૂત્રાર્થ ગ્રહણ, પડિલેહણ વગેરેથી આરંભી બીજાને દીક્ષા આપવા સુધીના વિવિધ અનુષ્ઠાનોમાં અવિધિથી પ્રવૃત્તિ થાય. જ્ઞાન-ક્રિયામાં કુશલ બન્યા પછી જ બીજાને દીક્ષા આપવાનો અધિકાર પ્રાપ્ત થાય છે. આથી ગુરુકુલમાં નહિ રહેનાર બીજાને દીક્ષા આપવાનો અધિકારી નથી. (૧૫૨). जह सागरंमि मीणा, संखोहं सागरस्स असहंता । निति तओ सुहकामी, निग्गयमित्ता विणस्संति ॥१५३॥ एवं गच्छसमुद्दे, सारणमाईहिं चोइआ संता ।। निति तओ सुहकामी, मीणा व जहा विणस्संति ॥१५४॥ यथा सागरे मीनाः संक्षोभं सागरस्यासहमानाः । निर्गच्छन्ति ततः सुखकामिनो निर्गतमात्रा विनश्यन्ति ॥१५३॥ एवं गच्छसमुद्रे, सारणादिभिश्चोदितास्सन्तः ॥ निर्गच्छन्ति ततः सुखकामिनो मीना इव यथा विनश्यन्ति ॥१५४॥
यथा 'सागरे' समुद्रे 'मीनाः' मत्स्याः संक्षोभं सागरस्य असहमाना निर्गच्छन्ति ततः समुद्रात् 'सुखकामिनः' सुखाभिलाषिणो, निर्गतमात्राश्च विनश्यन्ति॥ .
एवं गच्छसमुद्रे सारणा एव वीचयस्ताभिस्त्याजिताः सन्तो निर्गच्छन्ति ततो गच्छसमुद्रात्सुखाभिलाषिणो मीना इव मीना यथा तथा विनश्यन्तिं (मो. नि. २॥. ११७-११८)
