________________
ગાથા-૧૦૩
૧૧૮ "
યતિલક્ષણ સમુચ્ચય પ્રકરણ
તથા"पडिलेहणं कुणंतो, मिहो कहं कुणइ जणवयकहं वा । देइ व पच्चक्खाणं, वाएइ सयं पडिच्छइ वा ॥ १॥ पुढवीआउक्काए, तेऊवाऊवणस्सइतसाणं । पडिलेहणापमत्तो, छण्हंपि विराहओ होई ॥ २॥ घडगाइपलोट्टणया, मट्टी अगणी य बीयकुंथाई । उदगगया व तसेयर ओमुय संघट्ट झामणया ॥ ३॥ .. इय दव्वओ उ छण्हं विराहओ भावओ इहरहावि । । ૩૩ો પુન સાદુ, સંપત્તી નવો ય ૪ રૂત્યાર” | तस्मात्सर्वव्यापारेष्वप्रमादी सुविहितः, शोभनं विहितमनुष्ठानं यस्य स. सुविहितो ભજ્ઞાતિ | (ધ. ૨. પ્ર. ગા. ૧૧૨) પ્રમાદનો જ બીજી યુક્તિથી નિષેધ કહે છે, અર્થાત્ પ્રમાદ ન કરવાનું કહે છે.
શાસ્ત્રમાં પ્રસાદી સાધુની પડિલેહણ આદિ ક્રિયાને છકાયનો વિઘાત કરનારી કહી છે. આથી સર્વ ક્રિયાઓમાં અપ્રમાદી અને સુવિહિત (=સારા અનુષ્ઠાન કરનારા) થવું.
પ્રમાદીની ક્રિયા છકાયવિઘાતક બને. વિશેષાર્થ- ઓઘનિર્યુક્તિ (ગા. ૨૭ર વગેરે) શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે કે“પડિલેહણાને કરતો સાધુ જો પરસ્પર કથા કરે, દેશકથા કરે, શ્રાવક વગેરેને પચ્ચકખાણ આપે, કોઈ સાધુને ભણાવે અથવા સ્વયં અન્યથી અપાતા આલાવાને ગ્રહણ કરે તો પડિલેહણમાં પ્રમાદી બનેલો તે પૃથ્વીકાય, અપૂકાય, તેઉકાય, વાયુકાય, વનસ્પતિકાય અને ત્રસકાય એ છએ જીવનિકાયનો વિરાધક બને છે. કેવી રીતે છ જવનિકાયનો વિરાધક બને તે જણાવતાં કહે છે કે“પડિલેહણા કરનાર સાધુ કોઈ કુંભાર વગેરેના સ્થાનમાં પડિલેહણા કરતાં જો વચ્ચે કંઈ બોલે; તો પડિલેહણામાં ઉપયોગ ન રહે. તેથી પડિલેહણા કરતાં પાણીનું ભાજન ઘટ વગેરેને ધક્કો લાગી જતાં તે ઘડા વગેરેમાંથી પાણી ઢોળાય. એ પાણી સચિત્ત માટી, અગ્નિ, અનાજનાં કણરૂપ બીજ વગેરે વંનસ્પતિ કે કુંથુઆ વગેરે ત્રસ જીવોની ઉપર પડે. તેથી તે તે કાયના જીવોનો નાશ કરે.
