________________
૭૫
ભક્તિનું માધુર્ય
કૂતરાને નાખીએ તો એ પણ ખાઈને ભસવા લાગે, બટકાં ભરે. ગીત વિનાનું કામ એ તે કંઇ કામ છે?' આ સાંભળતા પેલા ભાઈને તત્વ સમજાઈ ગયું. '. આજે માનવ બચકાં ભરતો ને ભસતો સંભળાય છે, કારણકે એની પ્રવૃત્તિ પાછળ કોઈ સંગીત નથી. એ માત્ર સત્તા અને શ્રીમંતાઇની પાછળ જ દોડી રહ્યો છે.
જ્ઞાન અને કર્મ સાથે ભક્તિનું માધુર્ય આવી જાય તો જ એમાંથી કાર્યનો સંવાદ પ્રગટે છે. જીવન કોઈ વૈતરું નથી, સંવાદ છે. સાચો ધર્મ સંવાદમાં છે. જેમ તંબૂરાનો તાર સંવાદમાં હોય તો જ સંગીત પ્રગટે છે તેમ જીવનના તાર પણ સંવાદમાં હોય તો શાંતિ મળે.
બુધ્ધને એક ભકતે પુછયું : “ભને! જીવન કેવું હોવું જોઈએ? એમણે કહ્યું: “સારંગીના તાર જેવું. શિથિલ પણ નહિ, કઠણ પણ નહિ.”
તાર શિથિલ હોય તો સંગીત નીકળે? ના. તેમ તાર કઠણ હોય તો સૂર આકરા નીકળે. તાર મધ્યમ જોઇએ. તેમ જીવન પણ ન ભોગમાં હોય, ન નીરસતામાં હોય. એ ભક્તિમાં સહજ પ્રસન્ન હોય.
- ભગવાન મહાવીરે કહ્યું છે : “જીવન આંબા જેવું હોવું જોઈએ. આંબો મીઠો મધુર છે. મધુરતા આપી ચાલ્યો જાય છે. માણસે જીવનની કટુતા સમતામાં ઓગાળી મધુરતા સર્જવાની છે; ચંડÀશિકના ઝેરને પચાવી દૂધની ધારા વહાવવાની છે.
