________________
સાધનોનું સન્દર્ય
૫૪
| દુર્યોધને કહ્યું: “આપનું બધું તત્વજ્ઞાન હું સાંભળીશ, પણ આ તકે નહીં. આપની વાત સુંદર છે. પણ ધર્મનો ઉપદેશ સાંભળવાનો આ અવસર નથી. જુગારમાં ધર્મ કેવો? આપના છળ અને કપટમાં ન્યાય કેવો ! ગાનમિ થી ૪ | પ્રવૃત્તિ. નાના ઘરે ન . मे निवृत्तिः। के नापि देवेन हृदि स्थितेन यथा नियुक्तोऽस्मि तथा करोमि।
“આપ ધર્મની વાત કરો છો. હું મૂર્ખ છું, એવું પણ માનશો નહીં. આ બધું સારી રીતે જાણું છું, પણ તેને હું સ્વીકારી શકતો નથી; તેના માર્ગે જઈ શકતો નથી. એક સ્ત્રીની લાજ લેવી એ ભયંકર અધર્મ છે, એ હું જાણતો નથી, એવું કંઈ નથી. પણ મને દુઃખ છે કે એવા અધર્મના માર્ગથી હું પાછો વળી શકતો નથી.'
તેના હદયમાં દેવત્વ નહોતું પણ વેરભાવ હતો. દેવત્વ હોત તો ક્ષમાને માર્ગે દોરાત. પણ તેના હૃદયમાં વેરનો દેય છે. કડવાશનું હળાહળ છે.
વાણીમાં જેટલી તાકાત છે એટલી અણબૉમ્બમાં નથી. .
મંત્ર શું છે? મંત્રથી આપણી સુષુપ્ત શકિતને પ્રબુધ્ધ કરીએ છીએ. મંત્ર એટલે શબ્દ. શબ્દમાં અદશ્ય તાકાત પડેલી છે.
કૂતરો નજીક આવતો હોય અને હડ–હડ કરશે તો એ પણ તરત ભાગી જશે. માણસને પ્રેમથી કહો: “પધારો તો તે જરૂર આવવાનો. પણ જમાડ્યા પછી કહો કે તમારા જેવા બેકારો અહીં ઘણા આવે છે; જમાડવા પડે એટલે જમાડીએ છીએ
