________________
[ ૬૪ ]
ચાર સાધન તેની ધૂનમાં છે. તે મસ્તાની બની છે. તેને ખબર નથી કે બાદશાહ શું કરી રહ્યા છે? એ તે ધૂનમાં ગાલીચા પર પગ મૂકીને ચાલી જાય છે. તેનાં ધૂળવાળાં પગલાં, ગાલીચા પર પડ્યાં, એટલે અકબરે નમાજ પઢતાં મગજ ગુમાવ્યું. તેણે ચેકીદારને હુકમ કર્યો કે તે પાછી ફરે ત્યારે પકડીને, મારી પાસે એને હાજર કરજે. પતિના દર્શન કરી એ પાછી. ફરે છે. એનું મન પ્રસન્ન થયું છે. હુકમ પ્રમાણે માણસાએ કહ્યું: “બાઈ, તને બાદશાહ અકબર બોલાવે છે. તે બાદશાહના સન્મુખ આવી ઊભી રહી. બાદશાહે પૂછયું : “આ ગાલીચા પર પગ મૂકી જનાર તું હતી ?” તેણે કહ્યું :
જહાંપનાહ ! મને ખબર નથી. કદાચ હું પણ હોઈશ. હું પ્રેમદીવાની હતી. તે સમયે મેં આપને ન જોયા. મારા મનને કબજે ત્યારે મારા દિલના બાદશાહે લઈ લીધો હતે. મારા સમગ્ર ચિતન્યનું અસ્તિત્વ મારા પ્રિયતમ એવા મારા પતિમાં હતું. મને માફ કરે.” પણ હું આપને એક વાત પૂછું: “તે સમયે આપ શું કરતા હતા? ” બાદશાહ કહેઃ “નમાઝ પઢતે હતો.” “નમાઝ કોની? ભગવાનની ? અલ્લાહની? અને તેમ છતાં તમે મને જોઈ? અરે, એક માટીના માનવીમાં મસ્તાની બનેલી હું, આપના જેવા બાદશાહને પણ ન જોઈ શકી, અને તમે ભગવાનમાં મગ્ન હોવા છતાં, મારા જેવી એક સામાન્ય સ્ત્રીને જેઈ! તે પછી હું કેમ માનું કે આપ ત્યારે નમાઝ પઢતા હતા ? ” આ સાંભળી બાદશાહ વિચારવા લાગ્યા : “ખરે જ મારું અંતર હજી ભક્તિથી દેવાયું નથી.” સાબુ પાણી, ચેખાં હોય તે જેમ કપડામાં મેલ રહે નહિ, તેમ ભક્તિભીનું અંતર, વિષયવાળું હોય નહિ. ભક્તિની આરાધના આજે બહુ ઓછી દેખાય છે. સાચી ભક્તિ હોય તે પ્રસાદ વેચાય નહિ
