________________
વાણી પરોપકાર માટે હે!
[૪૭] તેના હૃદયમાં દેવત્વ નહતું પણ વેરભાવ હતું. દેવત્વ હેત તે ક્ષમાને માર્ગે દોરાત, પણ તેના હૃદયમાં દૈવને બદલે દૈત્ય છે. નહીં તે આવું થાય?
દુર્યોધન કહેઃ “હું આપને ધર્મ સાંભળું છું, પણ મારું અંતર સાંભળતું નથી. ખરી રીતે તે, હું આ માર્ગે જવા પણ માગતો નથી. પણ મારું તન-મન-એ માગે મને ઘસડી જાય છે. આ ઉપરથી વિચારે કે આ બધું કેણ કરાવે છે? પેલા કટુ શબ્દ!
શબ્દ ઉચ્ચારતી વખતે કોઈ વિચાર ન કર્યો, એટલે આખો રણસંગ્રામ ઊભો થયો. વાણીમાં જેટલી તાકાત છે એટલી અણુ બોમ્બમાં નથી.
મંત્ર એ શું છે? મંત્રથી દેવતાને અહીં પૃથ્વી પર બોલાવાય છે. તે દેવતાઓ કઈ શક્તિથી અહીં આવે છે? તે મંત્રશક્તિથી આવે છે. મંત્ર એટલે શબ્દ. શબ્દમાં અદ્રશ્ય તાકાત પડેલી છે.
કૂતરે નજીક આવતું હોય તે હડ-હડ કરો તે તરત એ ભાગી જશે. એમ માણસને કહો “પધારે શેઠ” તો તે જરૂર આવવાને. પણ જમાડ્યા પછી કહો કે તમારા જેવા બેકારે અહીં ઘણા આવે છે; જમાડવા પડે એટલે જમાડીએ છીએ; " આટલાં અશિષ્ટ વચનેથી સારામાં સારું ખાધેલું પણ બળીને ભસ્મ થઈ જાય છે.
જ્યારે એક ગરીબ, સૂકે રેલે આપીને કહે-“તમારા જેવા મહાપુરુષનાં પગલાં અમારા જેવા ગરીબના ઘરમાં
