________________
સિદ્ધાંતે ભૂલીને માત્ર પૂજા જ કરતા રહીશું ?
[૫]
અને સંશોધન જરૂરી છે. ભગવાન મહાવીરે સાડાબાર વર્ષ સુધી એકાગ્ર બનીને એવી સાધના કરી કે જેમાં ખાવાપીવાનું, પહેરવા-ઓઢવાનું ભુલાઈ ગયું હતું. સંપૂર્ણ મૌનવાળી એ ઉગ્ર સાધના હતી.
એ સાધના અને આત્મસંશોધનમાંથી ભગવાન મહાવીરને કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત થયું. તે સમયે બ્રાહ્મણે એમ કહેતા કે અમે શ્રેષ્ઠ છીએ અને બીજાં બધાં અમારે અંગઉપાંગ છે; ત્યારે ભગવાને જણાવ્યું કે, “તમારામાં જે આત્મા છે તે જ આત્મા એક શુદ્રમાં છે; કીડી-મંકડીમાં છે; સર્વ જીવમાં છે; તમને જેમ સુખ પ્રિય અને દુઃખ અપ્રિય છે, તેમ તેમને પણ સુખ પ્રિય અને દુઃખ અપ્રિય છે. કીડીને પણ તડકે ગમતું નથી. નાનામાં નાનું જેતુ પણ જીવવાને ચાહે છે.” ભગવાન મહાવીરને આ પહેલે વિચાર હતે.
તમે બીજાને સુખ આપશે તે તે ફરીને અંતે તમારી પાસે જ આવશે, અને તમે જે બીજાને દુઃખ આપશે તે તે પણ ફરીને અંતે તમારી પાસે જ આવશે. દુનિયા ગોળ છે–સુખ યા દુઃખરૂપી તમે છોડેલું બાણ, અંતે દુનિયાનું ગેળ ચક્કર લગાવીને છેવટે તમારી તરફ જ પાછું ફરશે એ ભૂલવું ન ઘટે. કાનમાં ખીલા મારવા આવેલા માનવીને માટે પણ ભગવાન મહાવીરે પ્રેમની લાગણી બતાવી હતી. ગાંધીજીને ગેડસેએ ગોળી મારી ત્યારે ગાંધીજી પણ મોઢા માંથી કટુ વચન ન બેલતાં “હે રામ’ બેલેલા. - જેના મોઢામાંથી ગાળ નીકળે છે એ મહાવીરને શિષ્ય 'બનવાને લાયક નથી. ભગવાન મહાવીરના ઉપદેશની અસર આજે પણ જગત ઉપર છે. ગાંધીજીએ પણ એ જ વાત નથી
