Page Text
________________
વિષય - ૭ લાતો ભગત શ્લોકનો તાત્પર્ચાઈ | (તત્વા પૃ. નં. ૧૪૯)
મહાત્મનું! આ શ્લોકોમાં લજ્જા વગેરે નિમિત્ત પામીને શરૂ કરાયેલા ઘર્મની વાત છે.લજ્જા વગેરેને સાથે રાખીને કરેલા ઘર્મની વાત નથી. આવી તમારી જે માન્યતા છે તે યોગ્ય નથી; કેમ કે ભવદેવે બાર બાર વર્ષ સુધી ભાઈની લજ્જાથી સંયમ પાળ્યું હતું... “માત્ર લજ્જાથી લઈને પછી લજ્જાનો કારણે નહિ, પણ લજ્જાશૂન્ય શુદ્ધ ભાવથી પાળ્યું હતું. એમ નહિ.એમ શ્રીયકે પણ આખો ઉપવાસરૂપ તપધર્મ બહેન સાધ્વીના સ્નેહથી કર્યો હતો, સ્નેહના કારણે શરૂ કરી, પછી સ્નેહને બાજુએ મૂકીને કર્યો હતો એમ નહિ (એમ કુલ્લક મુનિએ પણ વર્ષોનાં વર્ષો સુધી આચાર્ય મહારાજ, માતા સાબી વગેરેની લજ્જાથી સંયમ પાળ્યું હતું).એમ ધર્મપ્રાપ્તિના નિમિત્તની જ વાત છે, પછી તે તે લજ્જાદિ સાથે રાખી ધર્મ કરવાની અહીં વાત નથી. એવી તમારી આ માન્યતા;ભરતચક્રી, જંબુસ્વામી વગેરે,ગજસુકુમાલાદિ, સુદર્શન શ્રેષ્ઠ વગેરે, શ્રેણિક વગેરે, શ્રી હેમચન્દ્રાચાર્ય વગેરેનાં જે દષ્ટાંતો ઉપદેશતરંગિણી કરે આપ્યાં છે તેમાં પણ ખોટી ઠરે છે. કારણ કે –
(૧) ભાવથી ઘર્મમાં ભરતચક્રીનું દષ્ટાંત આપ્યું છે, તો ભરતચક્રીએ ભાવથી ધર્મ પ્રાપ્ત કરીને પછી શું ભાવ છોડી દીધો હતો ?
(૨) વૈરાગ્યથી ધર્મમાં જંબુસ્વામી વગેરેએ વૈરાગ્યથી ચારિત્ર ગ્રહણ કરી પછી વૈરાગ્યને શું છોડી દીધો હતો ?
(૩)ગજસુકુમાલ વગેરેનું દષ્ટાંત ક્ષમા અંગે આપ્યું છે...તો ગજસુકુમાલ આદિ કાંઈ ક્ષમારૂપ નિમિત્ત પામીને ચારિત્રધર્મ પામ્યા નહોતા કે જેથી એ રીતે એમનું દષ્ટાંત તમારા મતે યોગ્ય ઠરે, કિન્તુ “ક્ષમાં રાખીને પરિષહ સહન
કરવાનો ધર્મ કર્યો હતો. તે રીતે જણાવવા જ તેમનું દષ્ટાંત છે.' . (૪) શીલ અંગે આપેલા સુદર્શન શ્રેણી વગેરેના દષ્ટાંતમાં પણ શીલથી ઘર્મ પ્રાપ્ત કર્યો હતો, પછી શીલ સાથે રાખીને ધર્મ કર્યો હતો એવું નહીં એ વાત ખોટી હોવી પષ્ટ જ છે.
( 1 કુત્વ -નેગે અપાયેલા દષ્ટાંતરૂપ શ્રેણિક વગેરેમાં તેઓ
| SR No. | 005882 |
| Book Title | Tattvavalokan Samiksha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Abhayshekharsuri |
| Publisher | Kantilal Chhaganlal |
| Publication Year | |
| Total Pages | 238 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |