________________
૬૮ ]
[ધર્મ શા માટે કરવો? મોક્ષ માટે જ મહારાજાના અયોગ-વ્યવચ્છેદ કાત્રિશિકાના નીચેના વચનથી પણ સમર્થન , થાય છે.
તેમાં કહ્યું છે કે ” “અન્ય દર્શનમાં થયેલા પૂર્વ પુરુષોએ ભોળપણથી જે કાંઈ અયુક્ત કહ્યું હોય, તેનાથી તેઓની પરંપરામાં થયેલ શિષ્યોએ અન્યથા =વિરુદ્ધ નિરૂપણ કર્યું છે. પણ પોતાના પૂર્વ પુરુષોના વચનથી વિપરીત વચન કહેવારૂપ આવો વિપ્લવ હે પ્રભો ! તારા શાસનમાં થયો નથી. ખરેખર, હે પ્રભો ! તારી શાસનશ્રી અધૃષ્ણા છે અર્થાત જેની સામે કોઈ પણ ન ટકી શકે એવી છે.”
પ્રસ્તુતમાં પણ, શ્રીચઉપન્ન મહાપુરિસચરિયમાં નીચેની વાત કહી છે: તેથી મિત્ર! તું જલદી તેણીની પાસે જાતે તને જોઈને નિદાનાનુબંધ કરશે. આમ કહીને ઈન્દ્રનો સામાનિક મિત્રદેવ પોતાના વિમાનમાં ગયો. લલિતાંગ પણ ઉપયોગ મૂકીને અંબરતિલકનામના શ્રેષ્ઠ પર્વત પર ગયો. ત્યાં અનશનમાં રહેલી નિમિકાને જોઈ. તેણીને દેવત્રદ્ધિ દેખાડી. તેણી વડે ત્યારે નિયાણું કરાયું. પછી અનશનવિધિથી આયુષ્યને ખપાવીને લલિતાંગની સ્વયંપ્રભા નામની મહાદેવી તરીકે ઉત્પન્ન થઈ.”
વળી, શ્રી ચઉપન્નમહાપુરુષચરિયું ગ્રન્થમાં નિયાણાની આ વાત હોવી તમે પણ જાણો જ છો અને તેમ છતાં એની વિરોઘ થાય એવું આ લખો છો, એ શું અપસિદ્ધાંતરૂપ નથી ?
ખરેખર તો, મહાત્માનું ! મારો કક્કો ગમે તે રીતે ખરો કરવો એવા અભિપ્રાયમાંથી જ આવું લખાણ થાય છે. બાકી “મારે અન્ય શાસ્ત્રનો વિરોધ ન થાય એ પ્રમાણે લખવું છે એવો થોડો પણ જો માથે ભાર રાખવામાં આવ્યો હોય, તો શ્રીચઉપન્ન મહાપુરુષચરિયું તથા મૂલશુદ્ધિપ્રકરણવૃત્તિ શાસ્ત્રમાં નિયાણાની કહેલી વાતનું સમર્થન થઈ જાય,એ સંગત કરી જાય એવું ત્રિષષ્ટિશાસ્ત્રના તે શ્લોકો પરથી પણ સહેજ જ વિચાર કરવા માત્રથી (બહુ સૂક્ષ્મ, १. यदार्जवादुक्तमयुक्तमन्यैस्तदन्यथाकारमकारि शिष्यैः ।
न विप्लवोऽयं तव शासनेऽभूदहो ! अधृष्या तवशासनश्रीः ॥ (अयोग व्य० द्वा० १६) २. 'ता मित्त ! वच्चसु सिग्धं तीए समीव । सा तुम दट्ठण णियाणाणुबंधं करिस्सइ' इति । एवं भणिऊण गओ इंदसामाणिओ णिजयविमाणं । ललियंगओ य (? गओ) दाऊण उवओगे अंबरतिलयं पव्वयवरं । दिट्ठा णिण्णामिया अणसणट्ठिया, दंसिया देवरिद्धी, कओ णियाणाणुबंधो तया । तओ अणसणविहिणा खविऊणमाउयं उववण्णा ललियंग(योस्स सयंपभाणाम महादेवित्तणेण ।।
(૩૫ત્ર મહાપુરિસ , પૃ. ૩૦)