Tattvavalokan Samiksha

SR No.: 005882
Original Sutra Author: N/A
Author: Abhayshekharsuri
Publisher: Kantilal Chhaganlal
Total Pages: 238
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 15 MB

Page 183

૧૬૨]
[વર્ષ શા માટે કરવો ?મો માટે જ
એના કરતાં તો અન્ય અભિપ્રાયવાળાં પણ થોડાં શાસવચનો ટાંકી,બેમાંથી રહસ્ય કાઢી બતાવ્યું હોત, તો સ્વ-પર બધાને ઉપકારી પણ થાત !
ટૂંકમાં, આશય એ છે કે ભૌતિક અપેક્ષાવાળું બધું અનુષ્ઠાન વિષાનુષ્ઠાન બની જતું નથી કે સંસાર વધારનારું હોતું નથી. કેટલાક જીવોનું તેવું પણ અનષ્ઠાન ઉપરોક્ત રીતે હિતકર બનવું સિદ્ધ જ છે. આ વાત તો તમને પણ માન્ય જ છે... તો પછી અનતિશાયી શાની એવા આપણે સામાન્યથી, “ભાઈ ! તું ભોતિક આશંસાથી ઘર્મ કરે છે, તો નક્કી તેનાથી તારો સંસારે વધી જશે તારો આ ધર્મ મહાભૂંડો છે. ઇત્યાદિ શી રીતે કહી શકાય ?સંભવ છે કે એની એ આશંસા બાધ્ય ફળાપેક્ષારૂપ હોય અને એમાંથી એનો આત્મિક અભ્યદય થવાનો હોય. આ વાતો તમારા દિલમાં પણ બેઠી તો છે જ. તો, મહાત્મન્ ! શા માટે આ વિઝાનુષ્ઠાન છે, એનાથી સંસાર વધી જશે, “આવો ધર્મ મહાભૂંડો છે. ઇત્યાદિ એકાન્ત ભરેલાં કથનોનું જોરશોરથી પ્રતિપાદન કરી શ્રી જૈનશાસનના મહોપકારી પૂર્વાચાર્યોની. અને વર્તમાનકાલીન સુસંયમી ગીતાર્થ સંવિગ્ન આચાર્ય ભગવંત આદિ મહાત્માઓની વિરુદ્ધ જઈ રહ્યા છો? આત્માને આ રીતે ભારે કરીને શા માટે ભવિષ્યના દુર્લભ બોધિપણા વગેરે તૈયાર કરી રહ્યા છો ? અમારો પણ આમાં આશય એટલો જ છે કે આવાં એકાન્તભરેલાં થનોનું જોરશોરથી થતું પ્રતિપાદન અયોગ્ય છે, એ સાબિત કરવું. “ભૌતિક અપેક્ષા રાખો તો પણ કોઈ વાંધો નથીઇત્યાદિ પ્રતિપાદન કરવાનો કોઈ આશય નથી કે એવું પ્રતિપાદન આનાથી થઈ જતું પણ નથી.ભીતિક આશંસાવાળા પણ કેટલાકનું જ અનુષ્ઠાન પરંપરાએ મુક્તિ સુધી પહોચાડનારું બને છે, બઘાનું નહિ. જ્યારે નિરાશસભાવે થતું અનુષ્ઠાન તો નિશ્ચિત રીતે આત્મહિત સાધી આપે છે, માટે ભૌતિક અપેક્ષાઓને કર્તવ્ય તરીકે જણાવવાનો તો કોઈ પ્રશ જ નથી !
વળી,કેટલાક જીવોનું જ“અપેક્ષારયુક્ત અનુન ભાવઅનુસાન લાવી આપનારું બને છે એ જેમ એક વાસ્તવિકતા છે; તેમ આ પણ એક વાસ્તવિક્તા છે કે ભાવઅનુઅન પામી ગયેલા, પામતા અને પામી જનારા જે જીવો છે, તેમાંથી લગભગ બધા જ) મોટા ભાગના જીવો આ રીતે અપેક્ષાદિયુક્ત દ્રવ્ય અનુષ્ઠાન દ્વારા જ પામેલા છે, પામે છે અને પામવાના છે. શી મહેમરસૂરિવિરહિત શાનપંથમીકથામાં કહે છે કે –