________________
૧૨૨]
*
[ધર્મ શા માટે કરવો ? મોક્ષ માટે જ
રોહિણી તપ કર. આ સાંભળીને દુર્ગન્ધા (ધનમિત્રની પુત્રી)એ પણ વિધિપૂર્વક ઉજમણા સહિત તપ કર્યો. તેથી તે જ ભવમાં સુગન્ધીપણું પામી સ્વર્ગમાં ગઈ. ત્યાંથી આવીને મધવ રાજાની પુત્રી અને તારી રાણી બની. તે પુણ્યથી આ જન્મમાં દુ:ખ કે રુદનને જાણતી નથી. ' અશોકે ફરીથી પૂછ્યું, ભગવન્! અમારે બેને પરસ્પર અતિ સ્નેહ કેમ છે?” ગુરુએ કહ્યું, ‘સિંહસેન રાજાએ સુગન્ધ રાજકુમારને રાજ્ય આપીને દીક્ષા લીધીતમે બન્ને જણાંએ પૂર્વમાં સમાન તપ કર્યો હતો, તેથી અન્યોન્ય અત્યંત સ્નેહ છે !
આમ, બન્ને દષ્ટાન્તોમાં જોવા મળે છે કે રોહિણી તપ કરનાર દુર્ગન્ધા. શ્રેષ્ઠી પુત્રી અને દુર્ગન્ધ રાજકુમાર કાંઈ જ્ઞાનાવરણના પ્રબળ ઉદયવાળા નહોતા. ઉપરથી જાતિસ્મરણ જ્ઞાનવાળાં હતાં. વળી, રાજકુમાર તો રાજા બની શકે તેવી કલાકુશળતા વગેરેના જ્ઞાનવાળો હતો. માટે જો જેઓને કોઈ બાબતમાં . વિશેષ સમજ પડી શકતી ન હોય તેઓ જ મુગ્ધ છે અને તેઓને જ આ ત૫ હિતકર છે. એવું માનવામાં આવે, તો શ્રીપદ્મપ્રભ સ્વામી ભગવાને અને શ્રીવાસુપૂજ્ય સ્વામીના શિષ્ય તે ગુરુમહારાજે આ રાજકુમાર વગેરેને રોહિણી તપ કરાવ્યો એ અયોગ્ય ઠરવાની આપત્તિ આવે.
વળી,મુગ્ધ જીવમાં પાપ-કર્મક્ષયના ઉદ્દેશથી પણ તપ, વગેરે હોય છે એવું જે પૃ. ૨૧૭ પર દેખાડ્યું છે, તે અયોગ્ય છે; કેમ કે મુગ્ધ જીવ જે કર્મ-ક્ષયના ઉદેશથી આરાધના કરતો હોય, તો એનું મુગ્ધત્વ જ ઊભું ન રહે - એ જીવ મુગ્ધ જ ન રહે (મુગ્ધત્વ કેમ ઊભું ન રહે? એ આગળ દેખાડીશ).
કોઈ સ્ત્રીને “માતા” કહીએ, તો પછી તેનામાં વંધ્યત્વ હોવાની શંકા પણ જેમ ઊભી રહેતી નથી, તેમ જે જીવમાં કર્મક્ષયના ઉદ્દેશથી આરાઘના હોવાની વાત કરીએ તેમાં મુગ્ધતા હોવાની શંકા પણ ઊભી રહેતી નથી.
पोगदिषं मुगन्धकुमारवत्त्वमपि तत्तपोऽङ्गीकुरु' इत्थं श्रुत्वा दुर्गन्धया विधिपूर्व सोधापनं तपः कृतम् । तेन तस्मिन्नेव गवे सुगन्धत्वं प्राप्य स्वर्ग गता । ततश्युत्वा मधवराजपुत्री तव राज्ञी बभूव, तत्पुण्यतः आजन्म दुःखं रोदनं च न वेत्तीति । ___पुनरशोक पृच्छति, भगवन् ! अतिस्नेहलवं कुतः ? गुरुर्वक्ति सिंहसेनरार्जन सुगन्धाय - રાચં વત્તા ક્ષિા પૃહીતા.. (3 વેશપ્રાસા - તંગ રરૂ, ચાહ્યાન રૂ૩૭, પૃ.૧૩૦)