Tattvavalokan Samiksha

SR No.: 005882
Original Sutra Author: N/A
Author: Abhayshekharsuri
Publisher: Kantilal Chhaganlal
Total Pages: 238
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 15 MB

Page 136

અર્થ-કામ માટે શું કરવું? વર્ષ જ]
[૧૧૫ ઈચ્છેલા પદાર્થો મળે છે અને ન ઈચ્છેલા પદાર્થો મળે છે એવું દેખાડવાનો પ્રયાસો કર્યો છે, જે જરાય યોગ્ય નથી. “ન ઈચ્છેલા પદાર્થો મળી આવે છે એટલું કહેવા દ્વારા ગ્રન્થકારનો ધર્માત્માને અર્થ-કામની ઈચ્છા હોતી નથી એવું દેખાડવાનો જે અભિપ્રાય છે તેને તમે આ રીતે ઉડાડી દેવાનો પ્રયાસ કરો છો એ શી રીતે યોગ્ય ઠરે ?'
ઉત્તર :પ્રત્યકારે પણને જણાવનાર અપિ” શબ્દ વાપર્યો નથી, એ વાત સાચી; પણ એટલા માત્રથી “અપિ” શબ્દનો અધ્યાહાર પણ જે ન કરવાનો હોય, તો ફલિત એ થાય કે ધર્માત્માને ન ઈચ્છેલા પદાર્થ જ મળી આવે છે, ઈચ્છેલા પદાર્થ નહિ. આવું જ ફલિત થાય તો પ્રથકારનો નવા જીવને ધર્મમાં જોડવાનો જે અભિપ્રાય છે તે સાર્થક નહિ બને,કેમ કે નવો જીવ તો જો એને આવું જાણવા મળે કે ધર્મથી ન ઈચ્છેલા પદાર્થો જ મળશે, ઈલા અર્થ-કામાદિ નહિ તો તો એ ધર્મમાં જોડાય જ શાનો?
પ્રશ્ન:પણા ધર્માત્માને તો અર્થ-કામની ઈચ્છા જ હોતી નથી, અને તેથી ઈચ્છેલા અર્થ-કામ જેવી કોઈ ચીજ જ ન હોઈ, તે તેને મળવાની વાત જ ક્યાં રહે? : : : . ઉત્તર : અપ્રમત્ત સંયતાદિ ઘર્માત્માને તે ઈચ્છા હોતી નથી એ વાત સાચી, પણ અવિરત સમ્યકત્વી વગેરે ધર્માત્માને તો અપ્રત્યાખ્યાનાવરણ
-પ્રત્યાખ્યાનાવરણ કોટિના રાગના પ્રભાવે તેની ઈચ્છા પણ હોય જ છે. જો - તેંઓને પણ એ ઈચ્છા ન હોય, તો તે રાગની જીવ પર અસર શી?
અર્થ-કામના અર્થ પુરુષોએ પરમાર્થથી ઘર્મ જ કરવો જોઈએ એવું વિધાન શાસ્ત્રીય છે, એ વાત તમારા અને તમને અનુસરનાર વ્યક્તિઓના મનમાં આ પાછલા પાઠમાત્રથી પણ બેસી જશે એમ સમજીને પ્રથમ વાતનો ઉલ્લેખ નથી કરાયો. ટૂંકેથી પતી જતું હોય તો વગર કારણે વિસ્તાર શા માટે ન કરવો ? વિવાદાસ્પદ બનેલ વિધાનનો સાચો અર્થ ન કહી શકનારાઓએ તે વિધાન ગૌણ બની જાય - ભુલાઈ જાય એ માટે અન્ય શાસ્ત્ર વગેરેનાં કે પ્રસ્તુત શાસનાં અન્ય વચનોનો વિસ્તાર ખડો કરવાનો પ્રપંચ કરવો પડે, પણ જેઓ સાચી વાતને આગમ ચુક્તિ-પુરસ્સર ટૂંકમાં કહી શકે છે, તેવા મહાત્માઓને કાંઈ તેવાં અન્ય શાસ્ત્રવચનોનો વિસ્તાર કરવો જરૂરી રહેતો નથી. અને તેથી જ “આવો વિસ્તાર નથી કર્યો એટલા માત્રથી તે મહાત્માઓની મનસ્થિતિ